Jak powinno wyglądać w praktyce takie zarządzanie ryzykiem? Jakie są zadania dyrektora szkoły w tej materii?

Nasza szkoła realizuje założenia związane z kontrolą zarządczą. Mamy jednak pewne trudności z właściwym wdrożeniem zarządzania ryzykiem. Jak powinno wyglądać w praktyce takie zarządzanie ryzykiem? Jakie są zadania dyrektora szkoły w tej materii?

U podstaw sprawnego zarządzania ryzykiem leży identyfikacją obszarów, które występują lub mogą się pojawić w szkole, a których nieprawidłowe funkcjonowanie może spowodować ujemne skutki dla działalności szkoły. Należy prowadzić coroczną identyfikację ryzyka, jego analizę, a także podejmować działania w celu minimalizacji danego ryzyka.
Ryzyko odnosi się do wszystkich czynności i działań podejmowanych w trakcie bieżącej działalności szkoły.

Sprawnemu zarządzaniu ryzykiem sprzyjają:
• wskazanie misji jednostki,
• określenie celów i zadań oraz monitorowanie i ocena ich realizacji,
• identyfikacja ryzyka,
• analiza ryzyka,
• reakcja na ryzyko.

Wskazanie misji jednostki

Jasne określenie misji, czyli inaczej funkcji, jaką ma pełnić szkoła może sprzyjać ustaleniu hierarchii realizowanych celów i zadań. Zalecane jest, aby cele i zadania określać w co najmniej rocznej perspektywie oraz prowadzić bieżącą ocenę ich realizacji. Miernikami tej oceny sąoszczędność, efektywność i skuteczność. Należy zadbać również o to, aby określając cele i zadania wskazać komórki organizacyjne lub osoby odpowiedzialne bezpośrednio za ich wykonanie.

Identyfikacja ryzyka

Z realizacją zdefiniowanych celów i zadań wiąże się identyfikacja ryzyka, czyli wskazanie miejsc i obszarów, w których mogą wystąpić nieprawidłowości. Identyfikację dobrze jest przeprowadzać co najmniej raz w roku. Pozwoli to na utrzymanie bieżącego monitoringu takich wrażliwych miejsc.

Analiza ryzyka

Nie wystarczy jedynie wskazać ryzyko należy jeszcze przeprowadzić jego analizę, czyli określić prawdopodobieństwo jego wystąpienia oraz skalę negatywnych skutków jakie dane nieprawidłowości mogą przynieść. Dobrze jest też określić akceptowany poziom ryzyka, do którego będzie się stale dążyć.

Reakcja na ryzyko

Celem kontroli zarządczej jest eliminacja nieprawidłowości, dlatego też kolejnym etapem jest wskazanie działań, które zostaną podjęte w celu zmniejszenia występującego ryzyka do akceptowanego poziomu.
Analiza ryzyka w praktyce
W praktyce, przy ustalaniu listy celów do realizacji na rok następny, dyrektor szkoły (lub organ do tego przewidziany w regulaminie kontroli zarządczej) powinien jednocześnie przyjąć określone mierniki realizacji celów, swoiste dla każdego z określonych celów. Tak więc raz w roku analizy ryzyka dokonuje sam dyrektor lub przewidziany do tego celu organ, ustanowiony przez regulamin kontroli zarządczej. Organem takim może być ciało kolegialne złożone z dyrektora, wybranych nauczycieli i głównego księgowego. Analiza ma wykryć wszelkie zagrożenia, tak aby było możliwe im przeciwdziałanie.

Co może dyrektor..

W celu przeciwdziałania zagrożeniom dyrektor może np.:
• wyznaczyć komórkę organizacyjną, której zadaniem będzie identyfikacja ryzyka w całej jednostce,
• powołać zespół, którego celem będzie identyfikacja ryzyka,
• wykorzystać metodę oddolnej identyfikacji ryzyka, w której identyfikacji ryzyka dokonują pracownicy na każdym szczeblu, a wyniki przekazywane są stopniowo w górę struktury organizacyjnej,
• organizować narady kierownictwa poświęcone identyfikacji ryzyka