Do Polski przybywają uchodźcy z Ukrainy, uciekający przed wojną. Rozwiejmy kilka wątpliwości dotyczących nauki dzieci z Ukrainy, które przybyły legalnie do Polski po 24 lutego 2022 r. Przyjrzyjmy się także możliwościom zatrudniania dorosłych Ukraińców w jednostkach systemu oświaty.
Przypadek 1
Na podstawie jakich dokumentów mogę przyjąć ucznia z Ukrainy do szkoły podstawowej?
Odpowiedź:
Rozporządzenie w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw wymienia następujące rodzaje dokumentów potwierdzających poziom wykształcenia osób przyjmowanych i na ich podstawie klasyfikowanie do określonej szkoły i klasy:
1) świadectwo, zaświadczenie lub inny dokument stwierdzający ukończenie szkoły lub kolejnego etapu edukacji za granicą lub
2) świadectwo, zaświadczenie lub inny dokument wydany przez szkołę za granicą:
a) potwierdzający uczęszczanie ucznia do tej szkoły za granicą i
b) wskazujący klasę lub etap edukacji, który uczeń ukończył w szkole za granicą, oraz
3) dokument potwierdzający sumę lat nauki szkolnej ucznia lub
4) pisemne oświadczenie dotyczące sumy lat nauki szkolnej ucznia, złożone przez rodzica ucznia lub inną osobę sprawującą opiekę nad uczniem albo pełnoletniego ucznia, jeżeli ustalenie sumy lat nauki szkolnej nie jest możliwe na podstawie świadectwa, zaświadczenia lub innego dokumentu.
Przypadek 2
W jaki sposób wyłonić uczniów z Ukrainy do tworzonego oddziału przygotowawczego w szkole?
Odpowiedź:
Dyrektor szkoły powinien powołać zespół kwalifikujący uczniów do tego oddziału. W skład zespołu powinno wejść dwóch nauczycieli oraz pedagog lub psycholog.
Zespół powinien spośród zgłoszonych do szkoły uczniów wyłonić tych, którzy nie znają języka polskiego lub ich znajomość języka polskiego jest niewystarczająca do korzystania z nauki.
Liczba uczniów w tworzonym oddziale przygotowawczym nie może przekraczać 25 uczniów.
Przypadek 3
Czy uczniom – uchodźcom przyjętym z Ukrainy powinniśmy wydać legitymacje szkole?
Odpowiedź:
Osoby będące uchodźcami z Ukrainy, wpisane na listę uczniów danej szkoły otrzymują legitymacje szkolne wydawane w tej szkole.
Szkoła prowadzi imienną ewidencję wydanych legitymacji szkolnych, która zawiera:
• imię (imiona) i nazwisko,
• numer PESEL ucznia,
• numer wydanego dokumentu,
• datę odbioru dokumentu oraz podpis ucznia lub rodziców niepełnoletniego ucznia, którzy odebrali dokument.
W przypadku osoby, która nie posiada numeru PESEL zamiast numeru PESEL wpisuje się nazwę i numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość (np. paszportu itp.).
Przypadek 4
Czy uczniów z Ukrainy, którzy zostali przyjęci do szkoły podstawowej od 24 lutego i włączeni do poszczególnych klas można wliczać do stanu ilościowego klas w arkuszu organizacyjnym na rok szkolny 2022/2023?
Odpowiedź:
Uczniów z Ukrainy, którzy zostali przyjęci do szkoły podstawowej od 24 lutego 2022 r. i włączeni do poszczególnych klas należy wliczać do stanu ilościowego klas w arkuszu organizacyjnym na rok szkolny 2022/2023. W tym przypadku zmniejszenie liczebności oddziałów może nastąpić tylko poprzez rezygnację rodziców uczniów z Ukrainy z dalszej nauki w szkole.
Przypadek 5
Kiedy mogę przyjąć ucznia z Ukrainy na podstawie rozmowy kwalifikacyjnej?
Odpowiedź:
Jeżeli uczeń przybywający z zagranicy nie może przedłożyć dokumentów, zostaje zakwalifikowany do odpowiedniej klasy lub na odpowiedni semestr lub rok kształcenia oraz przyjęty do publicznej szkoły na podstawie rozmowy kwalifikacyjnej.
Uwaga – rozmowy kwalifikacyjnej nie stosuje się do publicznej branżowej szkoły II stopnia i publicznej szkoły policealnej – tu kandydat musi zaprezentować konkretne dokumenty potwierdzające ukończenie szkoły niższego rzędu.
Termin rozmowy kwalifikacyjnej ustala dyrektor publicznej szkoły. Rozmowę kwalifikacyjną przeprowadza dyrektor, z udziałem, w razie potrzeby, nauczyciela lub nauczycieli.
W przypadku ucznia przybywającego z Ukrainy, który nie zna języka polskiego, rozmowę kwalifikacyjną przeprowadza się w języku obcym, którym posługuje się uczeń. W razie potrzeby należy zapewnić w rozmowie kwalifikacyjnej udział osoby władającej językiem obcym, którym posługuje się uczeń.
Przypadek 6
Co zrobić z uczniami z Ukrainy, którzy uczęszczają do szkoły w Polsce i uczą się zdalnie w systemie ukraińskim?
Odpowiedź:
Rodzice zapisali dziecko do szkoły w Polsce a jednocześnie dziecko uczy się w szkole funkcjonującej w ukraińskim systemie oświaty z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Rodzic lub osoba sprawująca opiekę nad uczniem z Ukrainy składa do gminy właściwej ze względu na miejsce pobytu ucznia oświadczenie o kontynuacji przez ucznia kształcenia w ukraińskim systemie oświaty (szkoła polska nie jest uprawniona do weryfikacji dzieci pod tym względem).
Szkoła polska nie posiada uprawnień do skreślenia z listy uczniów szkoły w Polsce z uwagi na pobieranie nauki w szkole funkcjonującej w ukraińskim systemie oświaty z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.
Przypadek 7
Jak postąpić z uczniem z Ukrainy z oddziału przygotowawczego, jeżeli nie jest w stanie w tak krótkim czasie nauczyć się języka polskiego?
Odpowiedź:
Jeżeli uczeń nie pozna języka polskiego lub znajomość przez ucznia języka polskiego jest niewystarczająca do korzystania z nauki to rada pedagogiczna szkoły może uznać, że uczeń nie podlega klasyfikacji rocznej (uchwała RP).
Taki uczeń otrzymuje zaświadczenie o uczęszczaniu do oddziału przygotowawczego.
W arkuszu ocen ucznia w miejscu przeznaczonym na wpisanie daty uchwały rady pedagogicznej o promowaniu (z wyróżnieniem), niepromowaniu, ukończeniu szkoły (z wyróżnieniem) i nie ukończeniu szkoły umieszcza się adnotację „Na podstawie uchwały rady pedagogicznej z dnia…… uczeń nie podlegał klasyfikacji rocznej zgodnie z § 6b ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 marca 2022 r. w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy (Dz. U. z 2022 r., poz. 645 i 795)”, wpisując datę uchwały rady pedagogicznej.
Przypadek 8
Czy oddział klasy II szkoły podstawowej mający 29 uczniów będzie mógł z taką liczbą uczniów funkcjonować jako oddział klasy III w r. szk. 2022/2023?
Odpowiedź:
Oddział, w którym liczbę uczniów zwiększono zgodnie z przepisami, może funkcjonować ze zwiększoną liczbą uczniów będących obywatelami Ukrainy w ciągu całego etapu edukacyjnego.
Przypadek 9
Czy uczeń z Ukrainy może nie ukończyć szkoły podstawowej w r. szk. 2021/2022?
Odpowiedź:
Uczeń, uchodźca z Ukrainy może nie ukończyć szkoły podstawowej w bieżącym roku szkolnym jeżeli:
1) nie otrzymał ze wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych realizowanych w klasie VIII pozytywnych rocznych ocen klasyfikacyjnych,
a ponadto
2) nie przystąpił do egzaminu ósmoklasisty.
Taki uczeń szkoły podstawowej, który nie spełnił wymienionych warunków, powtarza klasę VIII szkoły podstawowej i przystępuje w roku szkolnym 2022/2023 do egzaminu ósmoklasisty.
Przypadek 10
Jak obecnie klasyfikować w klasie VIII szkoły podstawowej ucznia z Ukrainy, który nie zrealizował wszystkich przedmiotów wymienionych w ramowym planie nauczania w szkole podstawowej?
Odpowiedź:
Wymieniony uczeń nie mógł zrealizować zajęć z muzyki, plastyki, przyrody i techniki.
Zatem w przypadku klasyfikacji końcowej w arkuszu ocen oraz na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej, w miejscu przeznaczonym na wpisanie ocen z obowiązkowych zajęć edukacyjnych: muzyka, plastyka, przyroda i technika, wstawia się poziomą kreskę.
Przypadek 11
Czy w związku z przyjęciem do szkoły uczniów z Ukrainy należy dokonać zmian w statucie szkoły?
Odpowiedź:
Tylko ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa zawiera jedną dyspozycję do uzupełnienia statutu – statut szkoły, której jest podporządkowana organizacyjnie tzw. „inna lokalizacja prowadzenia zajęć”, ulega niezwłocznemu dostosowaniu.
Jeśli „inna lokalizacja” nie powstała przy szkole, to nie ma powodu, żeby zmienić statut.
Przypadek 12
Właśnie przyjąłem kolejnych 3 uczniów z Ukrainy do klasy VI szkoły podstawowej. Czy muszę podzielić oddział liczący teraz 33 uczniów na grupy?
Odpowiedź:
W klasach IV–VIII szkoły podstawowej, do których uczęszczają uczniowie będący obywatelami Ukrainy podział na grupy jest obowiązkowy:
1) na obowiązkowych zajęciach z informatyki w oddziałach liczących więcej niż 30 uczniów; zajęcia mogą być prowadzone w grupie oddziałowej lub międzyoddziałowej liczącej nie więcej niż 30 uczniów;
2) na obowiązkowych zajęciach z języków obcych nowożytnych w oddziałach liczących więcej niż 30 uczniów; zajęcia mogą być prowadzone w grupie oddziałowej lub międzyoddziałowej liczącej nie więcej niż 30 uczniów; przy podziale na grupy należy uwzględnić stopień zaawansowania znajomości języka obcego nowożytnego;
3) na obowiązkowych zajęciach wychowania fizycznego; zajęcia mogą być prowadzone w grupie oddziałowej, międzyoddziałowej lub międzyklasowej, a w przypadku zespołu szkół – także w grupie międzyszkolnej, liczącej nie więcej niż 30 uczniów (odrębne zasady dotyczą jeżeli w skład grupy wchodzą uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego).
W przypadku oddziałów liczących nie więcej niż 30 uczniów na wyżej wymienionych zajęciach podziału na grupy można dokonywać za zgodą organu prowadzącego szkołę.
Przypadek 13
Rodzic ucznia z Ukrainy złożył zapytanie, czy dziecko może pobierać naukę poza szkołą podstawową pozostając jej uczniem?
Odpowiedź:
Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w art. 54 wyklucza możliwość wyrażenia przez dyrektora szkoły zezwolenia na spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą podstawową (tzw. „edukacja domowa”).
Przypadek 14
Gdzie znajdę wzór zaświadczenia o uczęszczaniu do oddziału przygotowawczego?
Odpowiedź:
Rozporządzenie w sprawie organizacji, kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy nie ustala wzoru, lecz zawartość zaświadczenia o uczęszczaniu do oddziału przygotowawczego. Zaświadczenie zawiera:
1) nazwę i adres szkoły;
2) imię (imiona) i nazwisko ucznia, klasę, do której uczeń uczęszczał, rok szkolny oraz okres uczęszczania ucznia do szkoły;
3) zrealizowaną liczbę godzin nauki języka polskiego, wraz z krótkim opisem osiągniętego poziomu biegłości językowej;
4) zajęcia edukacyjne, które uczeń zrealizował, wraz ze wskazaniem tygodniowego wymiaru godzin poszczególnych zajęć edukacyjnych;
5) zwięzłą ocenę opisową dotyczącą zrealizowanych przez ucznia zajęć edukacyjnych zawierającą opis posiadanych przez ucznia wiadomości i umiejętności;
6) predyspozycje, uzdolnienia i zainteresowania ucznia;
7) inne informacje o uczniu, które nauczyciel prowadzący zajęcia edukacyjne uzna za istotne dla dalszego procesu kształcenia ucznia;
8) miejscowość i datę wydania zaświadczenia;
9) pieczęć i podpis dyrektora szkoły.
Przypadek 15
W jaki sposób mogę zweryfikować kwalifikacje osoby z Ukrainy do zatrudnienia na stanowisku nauczyciela? Co z dyplomami z Ukrainy?
Odpowiedź:
Zgodnie z informacjami Ministerstwa Edukacji i Nauki:
1) kwalifikacje nauczycieli zatrudnianych w Polsce określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. z 2020 r., poz. 1289);
2) dyplomy uzyskane w Ukrainie do 20 czerwca 2006 r. są uznawane za równoważne z ich polskimi odpowiednikami. Potwierdzenie uznania równoważności dyplomu można uzyskać występując do Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej z prośbą o wydanie imiennego zaświadczenia lub opinii ogólnej o dyplomie;
3) dyplomy uzyskane w Ukrainie po 20 czerwca 2006 r. wymagają potwierdzenia ich równoważności z polskim odpowiednikiem w drodze nostryfikacji. Nostryfikacji dokonują uprawnione uczelnie. Istnieje wymóg wniesienia opłaty nostryfikacyjnej – wynosi max. 50 proc. wynagrodzenia profesora (3205 zł). Uczelnia może podjąć decyzję o zwolnieniu z opłat.
Przypadek 16
Kiedy mogę powierzyć nauczycielowi więcej zajęć niż 1,5 etatu?
Odpowiedź:
Tylko w roku szkolnym 2021/2022 w szkole, w której utworzono dodatkowy oddział w celu zapewnienia kształcenia, wychowania i opieki uczniom będącym obywatelami Ukrainy, których pobyt na terytorium Polski jest uznawany za legalny, nauczycielowi mogą być przydzielone, za jego zgodą, godziny ponadwymiarowe w wymiarze wyższym niż 1,5 etatu.
Przypadek 17
Czy w sytuacji prowadzenia zajęć z uczniami z Ukrainy mogę zatrudnić osobę korzystającą ze świadczenia kompensacyjnego dla nauczycieli?
Odpowiedź:
Od dnia 24 lutego 2022 r. na czas nieoznaczony osoba pobierająca nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, może, nie tracąc świadczenia, podjąć pracę w jednostkach systemu oświaty, na stanowisku:
1) pomocy nauczyciela dla uczniów z Ukrainy nie znających języka polskiego;
2) nauczyciela, jeżeli w szkole utworzono dodatkowy oddział w celu zapewnienia kształcenia, wychowania i opieki uczniom będącym obywatelami Ukrainy, których pobyt na terytorium Polski jest uznawany za legalny.
Przypadek 18
Na jakiej podstawie mogę zatrudnić pomoc nauczyciela z Ukrainy?
Odpowiedź:
Uczniowie niebędący obywatelami polskimi, którzy nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki, mają prawo do pomocy udzielanej przez osobę władającą językiem kraju pochodzenia, zatrudnioną w charakterze pomocy nauczyciela przez dyrektora szkoły. Pomocy tej udziela się nie dłużej niż przez okres 12 miesięcy.
W przypadku pomocy nauczyciela z Ukrainy – zatrudnia się zgodnie z art. 57 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. W roku szkolnym 2021/2022 na w/w stanowisku pomocy nauczyciela dla osób z Ukrainy może być zatrudniona osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego, jeżeli posiada znajomość języka polskiego w mowie i piśmie w stopniu umożliwiającym pomoc uczniowi, który nie zna języka polskiego albo zna go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki.
W tym przypadku zrezygnowano z wymogu znajomości języka polskiego potwierdzonej jakimkolwiek dokumentem określonym w przepisach o służbie cywilnej (art. 11 ust. 3 ustawy o pracownikach samorządowych).
zwiń >>