Czy w szkole ponadpodstawowej konieczne jest otrzymanie zgody (pisemnej lub elektronicznej) od rodzica/opiekuna prawnego na samodzielny powrót ucznia niepełnoletniego ze szkoły lub wyjścia grupowego w przypadku wcześniejszego zakończenia zajęć spowodowanego nieobecnością nauczyciela (odwołania ostatnich lekcji) bądź samodzielnego powrotu po wcześniejszym zakończeniu seansu filmowego w kinie?

W mojej opinii nie ma konieczności, aby w szkole ponadpodstawowej rodzice musieli składać oświadczenia w temacie samodzielnego powrotu ich dzieci ze szkoły.

Zgodnie z art. 102 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 900 z późn. zm.) statut przedszkola zawiera m.in. szczegółowe zasady przyprowadzania i odbierania dzieci z przedszkola przez rodziców lub upoważnioną przez nich osobę zapewniającą dziecku pełne bezpieczeństwo. Podobnego uregulowania nie ma natomiast w art. 98 Prawa oświatowego, czyli regulacji określającej elementy składające się na statut szkoły, co oznacza, że nie istnieje podstawa prawna wyraźnie wymagająca uregulowanie zasad przyprowadzania i odbierania uczniów ze szkoły.

Taka treść przepisów Prawa oświatowego wynika po części z regulacji szczególnych. W pierwszej kolejności odnieść się tu należy do art. 43 ustawy Prawo o ruchu drogowym, stosownie do którego dziecko w wieku do 7 lat może korzystać z drogi tylko pod opieką osoby, która osiągnęła wiek co najmniej 10 lat. Nie dotyczy to strefy zamieszkania.

Ta granica wiekowa, czyli 7 lat, powinna zatem być brana przez nauczycieli pod uwagę przy sprawowaniu opieki nad dziećmi. Skoro zatem Prawo o ruchu drogowym pozwala na to, aby dziecko starsze niż 7 lat samodzielnie korzystało z drogi, a jednocześnie nie ma podstaw do uregulowania w statucie szkoły zasad przyprowadzania i odbierania uczniów oznacza to, że brak jest również podstaw do tego, aby rodzice udzielali szkole pisemnej zgody na samodzielny powrót dziecka.

Przeciwko tezie opisanej w pytaniu świadczy również treść art. 15 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym w wieku lat 13 nabywana jest tzw. ograniczona zdolność do czynności prawnych co, zdaniem ustawodawcy, daje już możliwość dokonywania w pewnym zakresie czynności prawnych, w tym zawierania drobnych umów cywilnoprawnych czy rozporządzania ewentualnym zarobkiem. Skoro zatem osoba w takim wieku została upoważniona przez ustawodawcę do podejmowania w pewnym zakresie czynności prawnych, to można założyć, że osoba taka jest już na tyle dojrzała, że samodzielnie wraca ona ze szkoły, bez potrzeby dokonywania dodatkowych upoważnień.