Obecnie mamy kontrolę dotyczącą przyznania dotacji za rok 2019. Inspektor zwraca uwagę na obecność dzieci w przedszkolu i na wpłaty czesnego przez rodziców. W statucie przedszkola mam zapis, że jako dyrektor mogę dobrowolnie decydować o bonifikatach dot. opłat. Czy jako dyrektor mogę np. zwolnić z opłaty czesnego niektórych rodziców? Jeżeli tak, to czy są jakieś przepisy prawne regulujące ww. sytuację?

W przedstawionej sytuacji wszystko zależy od tego kto jest osoba prowadzącą przedszkole. Jeżeli chodzi o przedszkole prowadzone przez jednostkę samorządu terytorialnego (gminę, powiat, województwo), to sytuacje prawną dotycząca możliwości umarzania należności kształtują przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869 z późn. zm. - dalej ustawa o finansach publicznych ) oraz ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1438 z późn. zm. - dalej postępowanie egzekucyjne).
Stosownie do art. 61 ust. 1 pkt. 4 ustawy o finansach publicznych organem właściwym do dokonania umorzenia należności budżetów jednostek samorządu terytorialnego jest – wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta albo marszałek województwa, w zależności od tego kto jest organem prowadzącym placówkę.
Z kolei, zgodnie z art. 17b ustawy o postępowaniu egzekucyjnym właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego może upoważnić kierownika nieposiadającej osobowości prawnej jednostki organizacyjnej- czyli dyrektora przedszkola, do wykonywania w jego imieniu praw i obowiązków wierzyciela. Na wniosek kierownika upoważnienie może być udzielone również pracownikowi tej jednostki.
Wynika z tego, że umorzenie należności publicznoprawnej, którą bezsprzecznie są opłaty wnoszone przez rodziców za korzystanie przez dziecko z wychowania przedszkolnego w publicznej placówce, może nastąpić tylko na podstawie upoważnienia udzielonego przez uprawniony do tego organ.
W przypadku jednostek prowadzonych przez organy inne niż jednostka samorządu terytorialnego wszystko zależy od zapisów statutowych. Art. 98 ustawy z dnia z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 910 z późn. zm. - dalej Prawo oświatowe) wskazuje elementy niezbędna, które muszą znaleźć się w statucie, bez względu na to czy jest to regulacja dotycząca placówki publicznej czy tez niepublicznej. Jeżeli w statucie obowiązującym w przedszkolu dyrektor jako organ upoważniony jest do umarzania należności to jak najbardziej może to zrobić, oczywiście przy zastosowaniu kryteriów w statucie wskazanych. Będzie to postępowanie właściwe z uwagi na to, że zgodnie z art. 88 ust. 7 Prawa oświatowego pierwszy statut placówce zawsze nadaje organ zakładający szkołę lub przedszkole.