Czy rodzic dziecka – uchodźcy z Ukrainy może zrezygnować z 6 godzin dodatkowych języka polskiego, a wyrazić zgodę na realizację 2 godzin tygodniowo? Czy na rok szkolny 2023/2024 należy zaplanować w arkuszu organizacyjnym 6 godzin dodatkowych języka polskiego, jeśli rodzic wyraził zgodę na 2 godziny, a rozporządzenie z sierpnia 2022 r. mówi tylko o roku szkolnym 2022/2023? Proszę podać podstawę prawną.

Zgodnie z art. 168 ust. 7 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r., poz. 1082 z późn. zm.), osoby niebędące obywatelami polskimi, podlegające obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki, mają prawo do dodatkowej, bezpłatnej nauki języka polskiego nie dłużej niż przez okres 24 miesięcy. Dodatkową naukę języka polskiego dla tych osób organizuje organ prowadzący szkołę. Z „prawa” do nauki języka polskiego wynika, że są to zajęcia nieobowiązkowe dla ucznia.

Zasadą jest, że wymiar tych zajęć jest nie niższy niż 2 godziny zajęć tygodniowo, na podstawie § 17 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw (Dz. U. z 2020 r., poz. 1283 z późn. zm.). Dla uczniów przybyłych z Ukrainy od dnia 24 lutego 2022 r. został podniesiony ten minimalny wymiar do 6 godzin tygodniowo jedynie do zakończenia roku szkolnego 2022/2023, według § 11a rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 marca 2022 r. w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy (Dz. U. z 2022 r., poz. 645 z późn. zm.). Na stronie RCL nie ma informacji o planach utrzymania tego wymiaru w dłuższym okresie, natomiast nie można wykluczyć wprowadzenia zmian od początku nowego roku szkolnego. W związku z tym w projekcie arkusza organizacyjnego na nowy rok szkolny należy przewidywać dla uczniów z Ukrainy nie mniej niż 2 godziny zajęć z nauki języka polskiego, zgodnie z ze stanem prawnym obowiązującym w czasie jego opracowywania.

W przypadku ucznia z Ukrainy, który w bieżącym roku szkolnym korzysta z nauki języka polskiego, która powinna wynosić co najmniej 6 godzin zajęć tygodniowo, ponieważ jest to prawo a nie obowiązek ucznia, oświadczenie rodzica lub opiekuna, że uczeń będzie korzystał tylko z 2 godzin wskazuje na zapowiedź nieobecności na pozostałych 4 godzinach w tygodniu. Szkoła nie ma środków prawnych do wyegzekwowania obecności ucznia na pozostałych 4 godzinach nieobowiązkowych zajęć, ani też nie jest uprawniona do zaniechania prowadzenia tych zajęć w ogóle. W związku z tym należałoby dla celów dowodowych pobrać oświadczenie rodzica najlepiej w formie pisemnej, na wypadek kontroli kuratora oświaty oraz prowadzić zajęcia w wymiarze 2 godzin, zgodnie ze stanowiskiem rodzica co do zakresu korzystania z prawa do nauki języka polskiego, o którym mowa w art. 168 ust. 7 uPo i § 11a ww. rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki.