W związku z obowiązkiem opiniowania arkusza organizacyjnego szkoły na przyszły rok szkolny przez związki zawodowe mam pytanie dotyczące tego, czy obowiązkiem dyrektora szkoły jest przekazanie arkusza organizacji pracy na przyszły rok związkowi zawodowemu, do którego w szkole nie należy żaden pracownik. Jaka jest podstawa prawna takiego obowiązku?

Orzecznictwo jest niejednolite w kwestii tego, czy międzyzakładowa organizacja związkowa, której żaden pracownik nie pracuje u danego pracodawcy, a swoim zasięgiem terytorialnym określonym w statucie lub uchwałach tej organizacji obejmuje pracodawcę, może korzystać z uprawnień organizacji zakładowej, czy nie, co m.in. dotyczy opiniowania arkusza organizacyjnego (art. 34 ust. 1 w zw. z art. 251 ust. 1 UoZZ, art. 110 ust. 2 PO). Odnośnie arkusza organizacyjnego brak jest stanowisk sądów administracyjnych, natomiast orzeczenia dotyczą organizacji związkowych biorących udział w komisjach konkursowych na dyrektora szkoły. Zgodnie z jednym stanowiskiem, międzyzakładowa komisja związkowa korzysta z uprawnień organizacji związkowej, gdy zgodnie ze swoimi wewnętrznymi regulacjami obejmie pracodawcę, pomimo że żaden jej pracownik u niego nie działa (wyrok WSA w Kielcach z 6.11.2013 r., II SA/Ke 701/13). Natomiast inny pogląd stanowi o wymogu zatrudnienia co najmniej jednego pracownika u tego pracodawcy (wyrok WSA w Bydgoszczy z 18.10.2017 r., II SA/Bd 944/17). Dodatkowo w uzasadnieniu wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 4.07.2017 r., I OSK 790/17 podkreślono, że międzyzakładowa organizacja związkowa, która obejmuje swym działaniem szkołę na podstawie swoich wewnętrznych regulacji, nie korzysta z uprawnień organizacji zakładowej, gdy organizacja ta nie przedstawia co kwartał - według stanu na ostatni dzień kwartału - w terminie do 10 dnia miesiąca następującego po tym kwartale, informacji o łącznej liczbie członków tej organizacji, w tym o liczbie pracowników u pracodawców objętych działaniem tej organizacji (art. 251 ust. 2 w zw. z art. 34 ust. 2 UoZZ). Z ostrożności stosując pierwszy, dalej idący pogląd można przyjąć, że arkusz powinna zaopiniować międzyzakładowa organizacja związkowa wymieniona w art. 110 ust. 2 PO nawet, gdy żaden jej pracownik nie jest zatrudniony w szkole, ale organizacja ta obejmuje działaniem pracodawcę i wywiązuje się z ww. obowiązku informacyjnego o pracodawcy.