Szkoła zatrudnia 28 pracowników. W szkole działa jeden związek zawodowy ZNP, organizacja związkowa przekazuje informację o liczbie 9 członków zatrudnionych w naszej szkole. Czy w takiej sytuacji dyrektor ma obowiązek wystąpienia do organizacji związkowej o opinię w sprawie arkusza organizacyjnego lub aneksu? Czy dyrektor ma obowiązek uzgodnić z organizacją związkową treść planu rzeczowo-finansową (tzw. preliminarz) oraz każdorazowe jego zmiany w trakcie roku?

Zgodnie z art. 110 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 900 z późn. zm.) arkusz organizacji szkoły i przedszkola określa szczegółową organizację nauczania, wychowania i opieki w danym roku szkolnym.

Arkusz organizacji szkoły lub przedszkola opracowuje dyrektor szkoły lub przedszkola, a następnie przekazuje do zaopiniowania zakładowym organizacjom związkowym będącym jednostkami organizacyjnymi organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego albo jednostkami organizacyjnymi organizacji związkowych wchodzących w skład organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu tej ustawy, zrzeszających nauczycieli.

Zatem obowiązek przedstawienia arkusza organizacyjnego szkoły do zaopiniowana zakładowym organizacjom związkowym nie zależy od liczby członków danej organizacji związkowej w szkole lecz od reprezentatywności organizacji związkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego. Zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy o RDS za reprezentatywne organizacje związkowe uznaje się ogólnokrajowe związki zawodowe, ogólnokrajowe zrzeszenia (federacje) związków zawodowych i ogólnokrajowe organizacje międzyzwiązkowe (konfederacje), które spełniają łącznie następujące kryteria:

1) zrzeszają więcej niż 300 000 członków będących osobami wykonującymi pracę zarobkową, o których mowa w art. 1¹ pkt 1 ustawy o związkach zawodowych;

2) działają w podmiotach gospodarki narodowej, których podstawowy rodzaj działalności jest określony w więcej niż w połowie sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), o której mowa w przepisach o statystyce publicznej.

Jeżeli zatem w szkole działa jedna z w/w organizacji związkowych arkusz podlega zaopiniowaniu bez względu na liczbę pracowników (w tym nauczycieli) będących członkami tej organizacji.
Zgodnie z art. 25(1) ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują organizacji zrzeszającej co najmniej 10 członków będących:

1) pracownikami u pracodawcy objętego działaniem tej organizacji lub

2) innymi niż pracownicy osobami wykonującymi pracę zarobkową, które świadczą pracę przez co najmniej 6 miesięcy na rzecz pracodawcy objętego działaniem tej organizacji.

Niemniej trzeba, też zauważyć, że w myśl art. 34 ustawy przepis powyższy stosuje się do organizacji międzyzakładowej wtedy uwzględnia się liczbę członków międzyzakładowej organizacji związkowej zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji.

Reasumując należy ustalić, czy organizacja będąca w szkole jest organizacją reprezentatywną i czy w konkretnej szkole działa jako międzyzakładowa organizacja związkowa. Jeżeli tak - arkusz powinien zostać zaopiniowany.