Dzień dobry, zwracam się do Państwa z prośbą o pomoc w zakresie zapisu w oświadczeniu znajdującym się w szkolnym regulaminie wycieczek szkolnych. W 2018r. w grudniu zarządzeniem Dyrektora Szkoły Podstawowej nr 5 w Redzie wprowadziłam regulamin wycieczek szkolnych w życie. Przez cały czas obowiązywania regulaminu żaden z Rodziców nie miał uwag dotyczących treści tego regulaminu, jak również nikt nie zgłaszał uwag co do treści OŚWIADCZENIA RODZICÓW WYRAŻAJĄCEGO ZGODĘ NA WYJAZD DZIECKA. W chwili obecnej Rodzice uczniów klas I-III domagają się usunięcia z oświadczenia Rodzica o wyrażeniu zgody na udział w wycieczce, zapisu który brzmi następująco: "Biorę odpowiedzialność finansową za szkody materialne wynikające z nieprzestrzegania regulaminu wycieczki spowodowane umyślnie przez moje dziecko". Zdaniem większości Rodziców zapis taki jest niedopuszczalny. Uzasadnienie Rodziców jest takie, że dzieci do osiągnięcia 13 lat nie ponoszą odpowiedzialności za swoje czyny, gdyż nie można postawić im zarzutu winy. Wyłączenie ich odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę stanowi wyraz przekonania, iż osoby takie ze względu na swój stopień rozwoju psychofizycznego nie mogą same właściwie kierować swym postępowaniem. Tak wiec wyłączenie możliwości przypisania winy małoletniemu przed ukończeniem 13 lat, nie oznacza automatycznie obciążenia odpowiedzialnością za wyrządzoną przez nich szkodę jego rodziców czy opiekunów. Bowiem za szkody te odpowiedzialny jest tylko ten, kto z mocy ustawy lub umowy jest zobowiązany do nadzoru nad małoletnim i tylko wtedy, gdy nadzoru tego nie wykonywał starannie. Zgodnie z tym, co zostało powyżej przytoczone Rodzice wnioskują o przyjrzenie się tematowi i stosowną korektę oświadczenia. Bardzo proszę o pomoc w rozstrzygnięciu, czy taki zapis w regulaminie wycieczek szkolnych jest właściwy, czy należy go usunąć. Z wyrazami szacunku Dyrektor Szkoły Podstawowej nr 5 w Redzie

Należy odróżnić odpowiedzialność za szkodę osób małoletnich oraz osób dorosłych zobowiązanych do nadzoru nad nimi, z racji zastosowania odrębnych regulacji. Rzeczywiście na podstawie art. 426 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r., poz. 1145) małoletni, który nie ukończył lat trzynastu, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę. Natomiast na podstawie art. 427 KC kto z mocy ustawy lub umowy jest zobowiązany do nadzoru nad osobą, której z powodu wieku winy poczytać nie można (chociażby z uwagi na treść art. 426 KC), ten obowiązany jest do naprawienia szkody wyrządzonej przez tę osobę, chyba że uczynił zadość obowiązkowi nadzoru albo że szkoda byłaby powstała także przy starannym wykonywaniu nadzoru. Wynika z tego, że odpowiedzialność odszkodowawczą co do zasady ponosi osoba dorosła, zobowiązana do nadzorowania dziecka poniżej 13 lat, natomiast wyjątkowo odpowiedzialności tej nie poniesie, gdy nadzór wykonuje prawidłowo albo szkoda byłaby powstała także przy starannym wykonywaniu nadzoru. Na szkolnej wycieczce uczniów nadzorują przede wszystkim nauczyciele. Gdy nauczyciele wykonują nadzór nieprawidłowo, a więc z naruszeniem art. 427 KC, odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez uczniów przechodzi na organ prowadzący na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, Dz. U. z 2019 r., poz. 1148 ze zm. Przykładowo, gdy uczeń korzystając z braku nadzoru nauczyciela wyrządzi jakąś szkodę innej osobie lub na mieniu, z uwagi na naruszenie art. 427 KC, szkody powinien pokryć organ prowadzący. Natomiast gdy nauczyciel prawidłowo wykonuje nadzór nad uczniem na wycieczce, a mimo to uczeń wyrządzi szkodę, za jej naprawienie nie odpowiada organ prowadzący za nauczyciela, ale nie wyklucza to również automatycznie odpowiedzialności rodziców. Przekazanie ucznia opiece nauczyciela na wycieczce nie zwalnia całkowicie rodzica z odpowiedzialności z art. 427 KC, wynikającej z władzy rodzicielskiej i szeroko rozumianego nadzoru nad dzieckiem. Przykładowo gdy rodzice nie wpoili dziecku zasad prawidłowego/bezpiecznego postępowania, sami będą zobowiązani do naprawienia szkody, pomimo że w czasie wycieczki nie sprawują osobistej pieczy nad dzieckiem (m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 17 lutego 2014 r., I ACa 937/13). Jeżeli rodzice wykażą, że prawidłowo wychowują dziecko, a czyn dziecka wywołujący szkodę miał charakter nagły i niespodziewany, dopiero wtedy mogą się uwolnić od odpowiedzialności. W oświadczeniu można więc podać, że odpowiedzialność finansową za szkody materialne wynikające z nieprzestrzegania regulaminu wycieczki spowodowane umyślnie przez ucznia ponosi, w zależności od sytuacji, organ prowadzący lub rodzic.