Czy w szkole podstawowej specjalnej, w klasach dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym, musi być zatrudniony doradca zawodowy i trzeba organizować dodatkowe zajęcia z doradztwa w klasach VII i VIII oraz w szkole przysposabiającej do pracy? Jakie kwalifikacje powinna mieć osoba realizująca doradztwo? Jaki jest wymiar godzinowy takich zajęć?

Na podstawie art. 26a ust. 2 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1082 ze zm.) doradztwo zawodowe jest realizowane na:

1. zajęciach edukacyjnych wychowania przedszkolnego;
2. obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego lub kształcenia w zawodzie;
3. zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego;
4. zajęciach związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
5. zajęciach z wychowawcą.

Przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. U. z 2019 r., poz. 325) nie określają treści z zakresu doradztwa zawodowego, które mają być nauczane w szkole specjalnej. Ramowy plan nauczania dla szkoły podstawowej specjalnej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, który stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz. U. z 2019 r., poz. 639) również nie uwzględnia zajęć z zakresu doradztwa zawodowego.

Mając na względzie fakt, że przepisy Prawa oświatowego zobowiązują do realizacji doradztwa zawodowego we wszystkich typach szkół, z wyjątkiem szkół artystycznych, a jednocześnie przepisy rozporządzenia o ramowych planach nauczania nie dają podstawy do organizowania odrębnych zajęć z doradztwo zawodowego w szkołach specjalnych, to należy przyjąć, że dla uczniów przedmiotowych szkół realizuje się doradztwo zawodowe:

1. na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego – § 3 pkt 3 rozporządzenia w sprawie doradztwa zawodowego,
2. przez zajęcia prowadzone w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu – § 3 pkt 5 rozporządzenia w sprawie doradztwa zawodowego,
3. na wizytach zawodoznawczych mających na celu poznanie przez dzieci i uczniów środowiska pracy w wybranych zawodach, organizowanych u pracodawców, w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe – § 3 pkt 7 rozporządzenia w sprawie doradztwa zawodowego.

Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzone w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej są realizowane przez doradców zawodowych, pedagogów, psychologów lub innych nauczycieli, prowadzących te zajęcia. Doradztwo zawodowe na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego realizują nauczyciele prowadzący te zajęcia.