W bieżącym roku szkolnym 2021/22 otrzymałam informację od pani dyrektor, że zastępstwa doraźne wszystkich nauczycieli należy rozliczać wg wymiaru godzin zawartego w aneksie. Od pracownika otrzymałam następujące wyjaśnienie: „W związku z tym, iż zmieniła się interpretacja odnośnie wypłacania za godziny zastępstw doraźnych informuję, że stawki za zastępstwa doraźne jak i godziny ponadwymiarowe są zgodne z pensum nauczyciela”. Zaznaczam, że rada miejska żadnej stosownej uchwały nie podjęła. Bardzo proszę o interpretację prawną zaistniałej sytuacji.

Treść pytania jest niejasna, według jakiego „aneksu” miałyby być rozliczane doraźne zastępstwa nauczycieli. W szczególności wymiaru godzin zastępstw nie uwzględnia się w aneksie do arkusza organizacyjnego szkoły ani w aneksie do umowy o pracę/aktu mianowania nauczyciela, co wynika w szczególności z zawartości tych dokumentów, określonej w § 17 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz. U. z 2019 r., poz. 502) oraz art. 14 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r., poz. 1762). Nie można więc odnieść się do tej kwestii, ponieważ nauczyciel realizuje doraźne zastępstwa na polecenie służbowe dyrektora jako przełożonego służbowego, a ich wymiar jest ustalany na bieżąco, w zależności od potrzeb szkoły, czyli nie jest planowany w jakimś dokumencie/aneksie (art. 7 ust. 1, art. 35 ust. 2a KN).

Nie można także odnieść się do stwierdzenia, że „stawki za zastępstwa doraźne jak i godziny ponadwymiarowe są zgodne z pensum nauczyciela”, ponieważ nieznana jest treść uchwały organu prowadzącego określająca, jak oblicza się stawkę za jedną godzinę zajęć (art. 30 ust. 6 pkt 2 i art. 91d pkt 1 KN). W konsekwencji nie można stwierdzić, na czym miałaby polegać zmiana interpretacji dotychczasowej uchwały i czy jest ona prawidłowa. Można jedynie wskazać, że na podstawie art. 35 ust. 3 KN wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i za godziny doraźnych zastępstw wypłaca się według stawki osobistego zaszeregowania nauczyciela, z uwzględnieniem dodatku za warunki pracy, a szczegółowe zasady obliczeń ustala organ prowadzący. Organ prowadzący mógł w uchwale przyjąć przeliczanie miesięcznej stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za warunki pracy według pensum obowiązującego nauczyciela (wynikającego z umowy o pracę, aktu mianowania lub realizowanego tzw. pensum łączonego), ale też mógł nakazać uwzględnianie w tych wyliczeniach pensum obowiązującego według rodzaju zajęć, w ramach którego są realizowane godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa.