Zmiany w edukacji dla bezpieczeństwa w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych – projekty rozporządzeń skierowane do konsultacji i uzgodnień

Nowe treści nauczania w przedmiocie edukacja dla bezpieczeństwa to najważniejsze zmiany w projektach rozporządzeń Ministra Edukacji i Nauki skierowanych do konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych.

Do konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych zostały skierowane projekty rozporządzeń Ministra Edukacji i Nauki zmieniające rozporządzenia w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego. Konsultacje potrwają do 24 czerwca 2022 r. Ewentualne uwagi można przesyłać również na adres sekretariat.dpnp@mein.gov.pl.

Edukacja dla bezpieczeństwa – proponowane zmiany

Przedmiot edukacja dla bezpieczeństwa jest obowiązkowo realizowany w klasie VIII szkoły podstawowej oraz w klasie I szkół ponadpodstawowych (liceum ogólnokształcącym, technikum i branżowej szkole I stopnia) w wymiarze 1 godziny tygodniowo. Aktualne wyzwania i zagrożenia wymagają uzupełniania celów kształcenia i treści nauczania o kwestie związane z obronnością państwa, nabyciem umiejętności strzelectwa oraz przygotowaniem uczniów do radzenia sobie z zagrożeniami wywołanymi działaniami wojennymi.

Zaprojektowane zmiany w podstawie programowej edukacji dla bezpieczeństwa zostały przygotowane z uwzględnieniem aktualnej liczby godzin zajęć tego przedmiotu oraz przy założeniu maksymalnego wykorzystania treści dotychczasowej podstawy programowej, np. w zakresie pierwszej pomocy czy reakcji na zagrożenia. Następnie zostały wskazane dodatkowe obszary działania w różnych sytuacjach zagrożenia, w tym kryzysowego i wojennego.

W zmienionym projekcie podstawy programowej edukacji dla bezpieczeństwa zaproponowano nowe obszary treści nauczania, tj.:

reagowanie w sytuacji zagrożenia działaniami wojennymi (tzw. survival, w tym miejsca schronienia),
zasady pierwszej pomocy w sytuacji wystąpienia zagrożenia z użyciem broni konwencjonalnej,
edukacja obronna obejmująca:

w przypadku szkoły podstawowej – wymagania z zakresu: terenoznawstwa, cyberbezpieczeństwa w wymiarze wojskowym, przygotowania do szkolenia strzeleckiego;
w przypadku szkół ponadpodstawowych – wymagania z zakresu: reagowania w sytuacji zagrożenia działaniami wojennymi, cyberbezpieczeństwa w wymiarze wojskowym, szkolenia strzeleckiego.

W przypadku szkolenia strzeleckiego na poziomie szkoły podstawowej w projekcie zaproponowano wyłącznie teorię bezpiecznego obchodzenia się z bronią. Z kolei w szkołach ponadpodstawowych będzie ono obejmowało podstawy strzelania z częścią praktyczną prowadzoną z wykorzystaniem bezpiecznych narządzi do ćwiczeń strzeleckich, takich jak np. broń kulowa, pneumatyczna, repliki broni strzeleckiej (ASG), strzelnice wirtualne albo laserowe.

Szczegółowy zakres zmian w podstawie programowej edukacji dla bezpieczeństwa jest omówiony w uzasadnieniach projektów. Projekty zostały przygotowane we współpracy i w konsultacji z Ministerstwem Obrony Narodowej.

Wprowadzenie zmian

Proponuje się, aby zmieniona podstawa programowa edukacji dla bezpieczeństwa obowiązywała już od najbliższego roku szkolnego (2022/2023). W przypadku szkół ponadpodstawowych znajdujących się w powiatach, w których nie ma dostępu do wymienionych rodzajów strzelnic, realizacja tego wymogu będzie obowiązkowa od roku szkolnego 2024/2025. Do tego czasu szkoły mogą prowadzić zajęcia z tego zakresu w miarę dostępnych oraz poszerzających się co roku możliwości, m.in. dzięki realizowanemu od 2019 r. przez Ministerstwo Obrony Narodowej programowi „Strzelnica w powiecie”.

Pozostałe zmiany

Zmiany zaproponowane we wskazanych projektach obejmują również wyodrębnienie podstawy programowej dla przedmiotu język mniejszości narodowej – język niemiecki. Ma to związek ze zmianą liczby godzin nauczania języka mniejszości narodowej – języka niemieckiego w formie dodatkowej nauki języka. W związku z tym konieczne jest wyodrębnienie podstawy programowej dla przedmiotu język mniejszości narodowej – język niemiecki, która będzie odpowiadała zmniejszonej liczbie godzin nauczania od roku szkolnego 2022/2023.

Zmiany w tym zakresie zostały wprowadzone rozporządzaniem rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 4 lutego 2022 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym (Dz. U. poz. 276).