Zakończenie zajęć w szkołach w roku szkolnym 2016/2017

Dziś, 23 czerwca br., dla ponad 4,5 mln uczniów (4 609 034) z blisko 28 tys. (27 906) szkół rozpoczną się letnie wakacje.

Mijający rok szkolny 2016/2017 był czasem przygotowania szkół do wdrażania zmian w oświacie. Zakończony został pierwszy etap wprowadzania reformy.

Już od 1 września 2017 r. wejdzie w życie nowy ustrój szkolny. Wprowadzone zostaną: nowa sieć szkół, reforma programowa, zmiany w organizacji i funkcjonowaniu szkół oraz placówek oświatowych, zmiany w szkolnictwie zawodowym, kształceniu uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Kolejnym etapem będzie wprowadzenie nowej ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, zmiany w ustawie Karta Nauczyciela oraz nowy system doskonalenia nauczycieli. Docelowo do 2018 roku będą przygotowane odrębne ustawy o egzaminach zewnętrznych i wsparciu ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Przygotowanie nowego prawa oświatowego

Po zakończeniu trwającej od lutego 2016 roku ogólnopolskiej debaty o edukacji 27 czerwca 2016 r. w Toruniu zaprezentowaliśmy kierunki zmian w oświacie.

16 września 2016 r. przedstawiliśmy projekty ustaw: Prawo oświatowe, Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe.

Do połowy grudnia ubiegłego roku w całym kraju organizowane były przez kuratorów oświaty i wojewodów spotkania z rodzicami, dyrektorami szkół, nauczycielami oraz przedstawicielami jednostek samorządu terytorialnego. Uczestnicy spotkań w regionach mieli okazję uzyskać szczegółowe informacje na temat planowanych zmian, m.in. harmonogramu wdrażania reformy, kształtu nowego ustroju szkolnego, rozwiązań dotyczących ochrony miejsc pracy dla nauczycieli i kadry kierowniczej oraz egzaminów. W sumie w takich spotkań odbyło się blisko 1500. Wzięło w nich udział ponad 46 tys. uczestników.

W grudniu 2016 r. ustawy wprowadzające zmiany w prawie oświatowym zostały przyjęte przez Parlament RP. Na początku stycznia br. swój podpis złożył pod nimi Prezydent Andrzej Duda.

Wprowadzanie zmian

Zgodnie z przyjętym prawem zmiany w oświacie rozpoczną się 1 września 2017, a zakończą w roku szkolnym 2022/2023.

1 września 2017 roku uczniowie kończący klasę VI szkoły podstawowej staną się uczniami VII klasy szkoły podstawowej. Rozpocznie się tym samym stopniowe wygaszanie gimnazjów. W roku szkolnym 2018/2019 gimnazja opuści ostatni rocznik dzieci z klas III.

Docelowa struktura szkolnictwa będzie obejmowała: 8-letnią szkołę podstawową, 4-letnie liceum ogólnokształcące, 5-letnie technikum, 3-letnią branżową szkołę I stopnia, 3-letnią szkołę specjalną przysposabiającą do pracy, 2-letnią branżową szkołę II stopnia oraz szkołę policealną. Branżowa szkoła I stopnia umożliwi otrzymanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i uzyskanie wykształcenia zasadniczego branżowego. Jej absolwenci będą przygotowani zarówno do podjęcia pracy, jak i do kontynuowania kształcenia w branżowej szkole II stopnia.

Pod koniec grudnia 2016 roku powstał w Ministerstwie Edukacji Narodowej Zespół do spraw wdrażania reformy edukacji. Jego zadaniem jest koordynowanie działań związanych z wdrażaniem reformy edukacji, w szczególności wsparcie nauczycieli, rodziców, samorządów w okresie wdrażania zmian i po ich wprowadzeniu. Równocześnie, we wszystkich województwach przy kuratoriach oświaty, działają regionalne zespoły koordynacyjne. Odpowiadają na pytania dyrektorów, rodziców i przedstawicieli samorządów.

Od początku stycznia br. kuratorzy oświaty kontynuowali spotkania z dyrektorami szkół, nauczycielami, rodzicami, uczniami i samorządowcami. Przez 2 miesiące, do początku marca, zorganizowali 771 spotkań, w których udział wzięło ponad 30 tys. uczestników.

Odpowiadając na prośbę przedstawicieli samorządów, przygotowaliśmy specjalne materiały informacyjne oraz projekt przykładowej uchwały w sprawie projektu dostosowania sieć szkół do nowego ustroju szkolnego (tzw. specuchwały), tak aby ułatwić samorządom przygotowanie się do wdrożenia nowego prawa.

Wszystkie dokumenty niezbędne do tego, aby wprowadzić zmiany w systemie edukacji są opracowane. Zgodnie z harmonogramem wdrażania zmian w systemie edukacji minister edukacji podpisała rozporządzenia, które w szczegółowy sposób określają m.in. organizację pracy szkół, rekrutacji oraz ramowych planów nauczania.

Są to m.in. rozporządzenia w sprawie:

• podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej,
• dopuszczania do użytku szkolnego podręczników,
• klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego,
• przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego do dotychczasowego trzyletniego liceum ogólnokształcącego, czteroletniego technikum oraz branżowej szkoły I stopnia przeprowadzanego dla kandydatów będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum na lata szkolne 2017/2018 – 2019/2020 oraz postępowania uzupełniającego do tych szkół,
• przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego do publicznych przedszkoli, szkół i placówek,
• wysokości wskaźników zwiększających kwoty dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe dla uczniów niepełnosprawnych,
• zmiany rozporządzenia w sprawie wysokości wskaźników zwiększających kwoty dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe dla uczniów niepełnosprawnych,
• udzielania dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe,
• ramowych planów nauczania w szkołach publicznych,
• szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli;
• podstawy programowej kształcenia w zawodach,
• warunków tworzenia, organizacji oraz działania oddziałów i szkół sportowych oraz oddziałów i szkół mistrzostwa sportowego,
• szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli,
• zmiany rozporządzenia w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych,

1. udzielania gminom dotacji celowej z budżetu państwa na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego.

Podstawa programowa

Istotą zmian w polskiej oświacie jest reforma programowa. Przygotowania podstawy programowej trwały blisko rok. W lutym br. minister Anna Zalewska podpisała rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej. Prace nad tym aktem prawnym trwały już od lutego 2016 r. Rozpoczęła je szczegółowa analiza aktualnej podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.

Podczas trwania ogólnopolskiej debaty o edukacji „Uczeń. Rodzic. Nauczyciel – Dobra Zmiana” eksperci przygotowali propozycje kierunków zmian w podstawie programowej. Następnie zespoły ekspertów rozpoczęły prace nad przygotowaniem projektu podstawy programowej poszczególnych zajęć. Wstępna wersja projektu została przekazana do prekonsultacji publicznych, a ostateczna, zgodnie z procedurą legislacyjną, skierowana do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych.

Od 1 września 2017 r. z nowej podstawy programowej będą uczyli się uczniowie klas I, IV,VII szkoły podstawowej. Będzie ona obowiązywała:

• w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych formach wychowania przedszkolnego,
• szkołach podstawowych ‒ dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym,
• w branżowej szkole I stopnia,
• szkole specjalnej przysposabiającej do pracy,
• w pierwszych semestrach szkoły policealnej, a w latach następnych również kolejnych semestrach tej szkoły.

Uczniowie pozostałych klas szkół podstawowych, klas gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych będą korzystali z dotychczasowej podstawy programowej i dotychczasowych podręczników.

Nowa podstawa programowa jest nowoczesna, daje dużo swobody nauczycielowi. Kładziemy w niej nacisk na takie elementy jak m.in.: możliwość pracy metodą projektu, naukę programowania i gry w szachy począwszy od edukacji wczesnoszkolnej, rozwijanie kompetencji czytelniczych, wzmocnienie edukacji w zakresie języków obcych nowożytnych.

Wydawnictwa przygotowują podręczniki do nowej podstawy programowej. Otrzymaliśmy w sumie 185 wniosków o dopuszczenie podręczników do użytku szkolnego. Do 22 czerwca br. zostało dopuszczonych 108 podręczników: 26 do edukacji wczesnoszkolnej, 82 do klasy IV-VIII. Podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe uczniowie szkół podstawowych oraz klas gimnazjalnych otrzymają bezpłatnie bezpośrednio w swoich szkołach. Książki i ćwiczenia kupi szkoła z dotacji otrzymanej z MEN. W kolejnych latach nowa podstawa programowa obejmie sukcesywnie kolejne roczniki uczniów.

Ośrodek Rozwoju Edukacji przygotował materiały i przeprowadził konferencje dla dyrektorów publicznych placówek doskonalenia oraz konsultantów i doradców metodycznych poszczególnych przedmiotów. Publiczne placówki doskonalenia dotarły z informacją na temat zmian programowych do nauczycieli poszczególnych przedmiotów. Do końca sierpnia br. zaplanowały one w całej Polsce w sumie 4094 szkoleń z wdrażania nowej podstawy programowej, w których udział weźmie 228 241 nauczycieli.

Przygotowane zostały również nowe ramowe plany nauczania dla publicznych szkół, które zaczną obowiązywać począwszy od roku szkolnego 2017/2018 w:

• klasach I, IV i VII szkoły podstawowej (w następnych latach w kolejnych klasach szkoły podstawowej),
• branżowej szkole I stopnia oraz szkole policealnej (począwszy od semestru I szkoły policealnej),
• szkole specjalnej przysposabiającej do pracy.

W czteroletnim liceum ogólnokształcącym i w pięcioletnim technikum – od 1 września 2019 r., a w branżowej szkole II stopnia – od 1 września 2020 r.

Zajęcia edukacyjne

Reforma edukacji to wprowadzenie do ośmioletniej szkoły podstawowej nowych obowiązkowych zajęć edukacyjnych: geografii, biologii, chemii i fizyki. Będą one włączane stopniowo:

• geografia i biologia – od klasy piątej,
• chemia i fizyka – od klasy siódmej.
• drugi język obcy nowożytny – także od klasy siódmej.

W szkole podstawowej będzie ponadto możliwość organizowania, zaczynając od klasy siódmej, oddziałów dwujęzycznych. W szkole podstawowej zmienią się również nazwy niektórych obowiązkowych zajęć edukacyjnych. Zamiast zajęć komputerowych – informatyka, zamiast zajęć technicznych – technika, a w miejsce historii i społeczeństwa – odrębne zajęcia z historii i z wiedzy o społeczeństwie.

W szkołach nowego typu będzie można prowadzić szkolenie sportowe. Podwyższamy jego jakość. Szkolenie będzie prowadzone w oparciu o programy opracowane dla poszczególnych dziedzin sportowych przez polskie związki sportowe. Nowe oddziały sportowe (szkoły sportowe, mistrzostwa sportowego) mogą być nadal tworzone w 8-letnich szkołach podstawowych i ponadpodstawowych. W roku szkolnym 2017/2018 utworzenie w szkole podstawowej oddziału sportowego możliwe będzie również od klasy VII. Nowym rozwiązaniem jest natomiast uruchomienie w szkole ogólnodostępnej oddziałów mistrzostwa sportowego.

Przygotowaliśmy nową klasyfikację zawodów w szkolnictwie zawodowym. Rozporządzenie określa 213 zawodów. Kształcenie w ich zakresie rozpocznie się 1 września 2017 r. Uwzględniliśmy zarówno dotychczas istniejące, jak i nowe zawody. Przygotowaliśmy także nową podstawę programową kształcenia w zawodach.

Finansowanie

Przewidzieliśmy w budżecie pieniądze na pokrycie bieżących wydatków samorządów związanych z wdrażaniem reformy.

Dodatkowo od 2017 r. subwencją oświatową w kwocie 4 300 zł średnio na dziecko objęliśmy 6-latki w przedszkolach. Na ten cel z budżetu przeznaczono kwotę 1 mld 430 mln zł. Dokonaliśmy waloryzacji wynagrodzeń nauczycieli oraz pokryliśmy jej koszty w kwocie 418 mln zł. W kolejnych trzech latach zaplanowano wzrost wynagrodzeń dla nauczycieli o 15 proc.

W 2017 r. mamy w subwencji kwotę około 300 mln zł dla samorządów na dostosowanie szkół do reformy.

W roku 2017 w zasadach podziału 0,4% rezerwy subwencji oświatowej samorządy mogą ubiegać się o dodatkowe pieniądze na dofinansowanie zadań oświatowych związanych z reformą edukacji. Środki można przeznaczyć m.in. na dofinansowanie gimnazjów publicznych funkcjonujących w roku szkolnym 2016/2017 jako szkoły samodzielne (lub w zespołach szkół ze szkołami ponadgimnazjalnymi), które od września 2017 r. będą przekształcone w szkoły podstawowe. Wsparcie finansowe obejmować może również: doposażenie świetlic i pomieszczeń do nauki w sprzęt, np. ławki, krzesła oraz pomoce dydaktyczne, niezbędne do przyjęcia uczniów z młodszych roczników. Dysponujemy także pieniędzmi w rezerwie na dofinansowanie ewentualnych remontów sanitariatów w celu dostosowania ich do potrzeb młodszych dzieci.

Konsultujemy projekt ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, w którym proponujemy szereg zmian dotyczących naliczania dotacji przedszkolnej, dotacji na podręczniki oraz dotacji udzielanych z budżetów samorządów dla placówek wychowania przedszkolnego, szkół i placówek oświatowych. Projekt zawiera również wiele przepisów porządkujących i doprecyzowujących obecne rozwiązania finansowe. W ten sposób tworzymy spójny zbiór w jednym akcie prawnym. W projekcie ustawy zaproponowaliśmy rozwiązania dotyczące nauczycieli, tj. nową ocenę pracy nauczycieli Chcemy premiować nauczycieli wyróżniających się jakością swojej pracy. Podstawowa ścieżka awansu zawodowego wydłuży się z 10 do 15 lat, ale będzie też możliwość jej skrócenia lub wydłużenia. Wydłużony zostanie staż na stopień nauczyciela kontraktowego z 9 miesięcy do 1 roku i 9 miesięcy.

Cyfrowa szkoła

Wspólnie z Ministerstwem Cyfryzacji dążymy do tego, aby wszystkie szkoły w Polsce były połączone siecią szybkich łączy internetowych. Rozpoczyna się budowa Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej (OSE).

Przygotowaliśmy projekt Rządowego programu na lata 2017-2019 – „Aktywna tablica”. Program zakłada zakup do szkół podstawowych tablic interaktywnych, projektorów, głośników, interaktywnych monitorów dotykowych. Szkoła może otrzymać maksymalnie na zakup pomocy dydaktycznych, kwotę 14 tys. zł.

Przygotowujemy rozwiązania dotyczące kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w zakresie indywidualnego nauczania i indywidualizacji kształcenia w szkole. Naszym priorytetem jest rzeczywiste włączanie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi do ich grupy rówieśniczej. Zaproponowaliśmy elastyczne rozwiązania, które zapewnią organizację kształcenia tych uczniów zgodnie z ich potrzebami i będą sprzyjać edukacji włączającej.

Nauczyciele zatrudnieni w publicznych szkołach i szkolnych punktach konsultacyjnych przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej będą mogli odbywać staż na kolejne stopnie awansu zawodowego bez względu na wymiar ich zatrudnienia. Wprowadzony zostanie nowy dodatek – za wyróżniającą pracę.

Określamy tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dla nauczyciela pedagoga, logopedy, psychologa i doradcy zawodowego, a także terapeuty pedagogicznego, z wyjątkiem nauczycieli zatrudnionych w poradni psychologiczno-pedagogicznej, w wymiarze 22 godzin.

Ujednolicone zostanie również pensum – w wymiarze 20 godzin tygodniowo dla nauczycieli posiadających kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej zatrudnianych dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego oraz współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym.

W projekcie ustawy przewidziano zmiany w zakresie udzielania nauczycielom urlopu dla poratowania zdrowia. O jego potrzebie orzekać będzie lekarz medycyny pracy, a nie jak dotychczas lekarz pierwszego kontaktu. Z systemu oświaty usunięte zostanie stanowisko asystenta nauczyciela i asystenta wychowawcy świetlicy. Znosimy ograniczenia wysokości wynagrodzenia specjalistów zatrudnianych na podstawie ustawy Prawo oświatowe do prowadzenia określonych zajęć, co ma istotne znaczenie w przypadku zajęć z zakresu kształcenia zawodowego.

Podstawa programowa dla szkół ponadpodstawowych

Zakończyliśmy w czerwcu prekonsultacje publiczne projektu podstawy programowej poszczególnych przedmiotów przewidzianych w ramowych planach nauczania dla publicznych szkół ponadpodstawowych:

• czteroletniego liceum ogólnokształcącego,
• pięcioletniego technikum,
• trzyletniej branżowej szkoły I stopnia,
• dwuletniej branżowej szkoły II stopnia,
• dwuletniej branżowej szkoły II stopnia (przeznaczona dla uczniów będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum).

Wspólnie z Panią minister do końca czerwca zaprezentujemy rozwiązania dotyczące opieki stomatologicznej nad uczniami.

Konieczne jest wypracowanie programu zapobiegania próchnicy jeszcze zanim trafią one do szkoły. Chcemy, aby dzieci miały zapewniony przynajmniej jeden ciepły posiłek w szkole i mogły w spokoju zjeść go podczas jednej dłuższej przerwy „obiadowej”. Takie rozwiązania planujemy wprowadzić w szkole w roku szkolnym 2018/2019. Zarówno posiłek, jak i opieka stomatologiczna to istotne elementy składające się na dobrą szkołę. Do końca czerwca pokażemy projekt nowego systemu doskonalenia nauczycieli.

Bezpieczne wakacje

Przypominamy, rodzice planując wypoczynek swojego dziecka, mogą sprawdzić organizatora wyjazdu w specjalnej internetowej bazie prowadzonej przez MEN www.wypoczynek.men.gov.pl. Znajdują się w niej wszystkie informacje o obozach, koloniach i innych rodzajach wypoczynku. Rodzice muszą być pewni, że miejsce pobytu ich dziecka jest bezpieczne, a także nadzorowane przez służby publiczne. Jednocześnie wszelkich informacji może udzielić także kurator oświaty, który sprawuje nadzór nad organizacją wypoczynku dzieci i młodzieży.

Dodatkowo na stronie internetowej wypoczynek.men.gov.pl można znaleźć poradnik bezpiecznego wypoczynku. Z kolei w serwisie www.bezpiecznyautobus.gov.pl wpisując numer rejestracyjny pojazdu, rodzice mogą otrzymać bezpłatną informację, czy autokar, który zawiezie dziecko na wakacje, ma aktualne badania techniczne i polisę ubezpieczeniową.

Przydatną wiedzę o zagrożeniach dotyczących substancji psychoaktywnych można znaleźć na stronach internetowych: Wydziału Wychowania i Profilaktyki Ośrodka Rozwoju Edukacji www.ore.edu.pl, Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii www.kbpn.gov.pl; www.dopalaczeinfo.pl oraz poradni internetowej: www.narkomania.org.pl.

Dostępny jest również Ogólnopolski Antynarkotykowy Telefon Zaufania działający pod numerem 801 199 990, a także Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka – 800 12 12 12.

Dodatkowo na stronie Ministerstwa Sportu i Turystyki www.msit.gov.pl można znaleźć informator o zasadach bezpieczeństwa nad wodą „Bezpieczna woda”. Dobrze zapisać lub zapamiętać również numery alarmowe: WOPR – 600 100 100 i górskie numery ratunkowe 985 lub 601 100 300.

Warto pamiętać także o:

• odwiedzeniu strony Ministerstwa Spraw Zagranicznych „Polak za granicą” www.polakzagranica.msz.gov.pl,
• bezpłatnej aplikacji iPolak – niezbędniku w podróży, gdzie są m.in. aktualne ostrzeżenia dla podróżujących publikowane przez MSZ. Aplikacja jest dostępna za darmo na stronie: www.msz.gov.pl/pl/ipolak,
• rejestracji wyjazdu za granicę za pośrednictwem bezpłatnego serwisu „Odyseusz”, www.odyseusz.msz.gov.pl. Dzięki rejestracji służby konsularne będą wiedziały o pobycie na terenie danego państwa i w razie konieczności mogą udzielić skutecznej pomocy,
• adresach polskich placówek dyplomatycznych i konsularnych wraz z telefonami kontaktowymi (dyżurnymi) – szczególnie ważne dla organizatorów wypoczynku letniego, kierowników wycieczek, wychowawców, opiekunów dzieci i młodzieży,
• sprawdzaniu stron internetowych wszystkich kuratoriów oświaty dedykowanych wypoczynkowi.

Udanych, bezpiecznych i niezapomnianych wakacji!

Departament Informacji i Promocji

Ministerstwo Edukacji Narodowej 

Data: 2017/06/23