Wyjaśnienia MEN dotyczące uwag odnośnie organizacji nauczania indywidualnego

W związku z licznymi uwagami dotyczącymi sposobu realizowania orzeczeń o potrzebie nauczania indywidualnego wyjaśniamy, że nie mam mowy o jakimkolwiek wykluczaniu uczniów. Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnością, są objęci szczególną troską Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Naszym priorytetem jest stworzenie takiego systemu edukacji, który zapewni maksymalne wsparcie dla tych uczniów w szkole. Uczeń ma funkcjonować w społeczności szkolnej. Uczeń, jeśli stan jego zdrowia pozwala, powinien się uczyć ze swoimi rówieśnikami a nauczyciel powinien dostosować metody pracy z tym uczniem do jego potrzeb a szkoła zapewnić wsparcie. Na tym polega edukacja włączająca i MEN do tego dąży. Mamy narzędzia by taka edukacja odbywała się w każdej szkole i będziemy je doskonalić, a jednocześnie musimy usuwać wszystkie bariery, które to utrudniają.

Szkoła ma wspierać ucznia, dostosować się do jego potrzeb i zawsze może skorzystać z pomocy w zapewnieniu odpowiedniego wsparcia uczniom z wyspecjalizowanych placówek: poradni psychologiczno-pedagogicznych, placówek doskonalenia nauczycieli, jak również specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, młodzieżowych ośrodków wychowawczych oraz młodzieżowych ośrodków socjoterapii.

Należy zwrócić uwagę, że indywidualne nauczanie nie jest tym samym, co indywidulany tok lub program nauki. Indywidualny program lub tok nauki to formy skierowane do ucznia zdolnego.

Warto wyjaśnić, czym jest nauczanie indywidualne. Indywidualne nauczanie organizowane jest wyłącznie dla dzieci i młodzieży, którym stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły. Organizuje się je na czas określony – do chwili, aż stan zdrowia ucznia poprawi się i będzie mógł chodzić do szkoły. Jeśli stan zdrowia niepełnosprawnego ucznia uniemożliwia lub znacznie utrudnia mu chodzenie do szkoły, uczeń ten obejmowany będzie indywidualnym nauczaniem w domu rodzinnym. W indywidualnym nauczaniu realizuje się obowiązkowe zajęcia edukacyjne wynikające z ramowego planu nauczania danego typu i rodzaju szkoły, dostosowane do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia.

Niepełnosprawność ucznia nie jest przesłanką do objęcia go indywidualnym nauczaniem, ale kształceniem specjalnym. Organizowanie indywidualnego nauczania dla ucznia niepełnosprawnego, którego stan zdrowia pozwala na chodzenie do szkoły, nie poprawia jego funkcjonowania w szkole i w grupie rówieśniczej, nie uspołecznia. Również trudności szkolne, problemy wychowawcze czy szczególne uzdolnienia nie stanowią podstawy do objęcia ucznia indywidualnym nauczaniem, są natomiast wskazaniem do objęcia go innymi formami wsparcia ucznia przewidzianymi w przepisach prawa oświatowego np. różnymi formami pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Indywidualne nauczanie nie powinno być sposobem na rozwiązywanie problemów edukacyjnych, gdyż, co do zasady przeznaczone jest dla uczniów chorych, objętych leczeniem, którzy w pewnym okresie czasu nie mogą uczęszczać do szkoły.

Jeżeli stan zdrowia ucznia pozwala na to, oprócz realizacji obowiązkowych zajęć edukacyjnych w domu, w celu integracji ucznia ze środowiskiem i zapewnieniem mu pełnego osobowego rozwoju, dyrektor szkoły, w miarę posiadanych możliwości, z uwzględnieniem zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie indywidualnego nauczania oraz aktualnego stanu zdrowia ucznia, będzie organizował różne formy uczestniczenia ucznia w życiu szkoły. Dyrektor w szczególności będzie umożliwiał udział w zajęciach rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, uroczystościach i imprezach przedszkolnych lub szkolnych.

Departament Informacji i Promocji
Ministerstwo Edukacji Narodowej