Odznaczenia dla uczestników strajku w obronie nauczania historii

Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska odznaczyła dziś medalem Komisji Edukacji Narodowej osoby, które 5 lat temu stanęły w obronie nauczania historii w szkołach.

Udział w uroczystości wziął wiceminister edukacji Maciej Kopeć oraz Jarosław Szarek Prezes Instytutu Pamięci Narodowej.

W swoim przemówieniu, Minister Anna Zalewska powiedziała, że wdrażana reforma edukacji to nie tylko zmiana struktury szkół, ale również nowe rozwiązania programowe. Podkreśliła także, że przyznanie medali Komisji Edukacji Narodowej jest wyrazem wdzięczności dla osób, które 5 lat temu stanęły w obronie polskiej historii, a wdrażana obecnie reforma edukacji przywraca rangę i znaczenie historii w szkole.

– Kiedy trzeba upomnieć się wiedzę, trzeba mówić o tym głośno – nawet poprzez desperackie gesty. Dzięki wam historia wraca do szkół. Jesteśmy wam bardzo wdzięczni – powiedziała Minister Anna Zalewska.

Nagranie

Wiceminister Maciej Kopeć podkreślił, że wydarzenia z 2012 roku były pierwszym elementem tak szerokiej dyskusji na temat znaczenia nauczaniu historii w szkołach. Poinformował również, że wczoraj do konsultacji publicznych w ramach prekonsultacji Ministerstwo Edukacji Narodowej przekazało projekt podstawy programowej z historii.

Przyznanie Medali Komisji Edukacji Narodowej jest wyrazem wdzięczności dla osób, które stanęły wówczas w obronie polskiej historii. Wdrażana obecnie reforma edukacji przywraca rangę i znaczenie historii w szkole.

Medale Komisji Edukacji Narodowej otrzymali:

1. Zenon Borkowski – Siedlce
2. Adam Borowski – Warszawa
3. Marek Boruc – Siedlce
4. Jan Cebart – Nysa
5. Jadwiga Chmielowska – Tarnowskie Góry
6. Bogusław Dąbrowa – Kostka – Kraków
7. Agnieszka Dutka – Nysa
8. Piotr Gryza – Warszawa
9. Jolanta Hejduk – Częstochowa
10. Leszek Jaranowski – Kraków
11. Adam Kalita – Kraków
12. Tomasz Kalita – Kraków
13. Andrzej Kamiński – Tarnowskie Góry
14. Jan Karandziej – Częstochowa
15. Ewa Kiślak – Częstochowa
16. Witold Korona – Częstochowa
17. Kazimierz Korabiński – Kraków
18. Maciej Kublikowski – Siedlce
19. Ola Lamorska – Nowa Ruda
20. Celina Lichnowska – Nysa
21. Ryszard Majdzik – Kraków
22. Krzysztof Musialski – Częstochowa
23. Marek Muszyński – Wrocław
24. Ryszard Nikodem – Tarnowskie Góry
25. Lech Ochnik – Warszawa
26. Lech Osiak – Tarnowskie Góry
27. Mariusz Patey – Warszawa
28. Stanisław Pawlaczyk – Nysa
29. Anna Rakocz – Częstochowa
30. Radosław Rozpędowski – Częstochowa
31. Janusz Sanocki – Nysa
32. Marian Stach – Kraków
33. Grzegorz Surdy – Kraków
34. Eugeniusz Szumiejsko – Wrocław –
35. Marcin Szymański – Kraków –
36. Krystyna Śliwińska – Nowa Ruda
37. Henryk Wieczorek – Częstochowa
38. Janusz Wolniak – Wrocław
39. Grzegorz Wysocki – Warszawa
40. Anna Zaskórska – Tarnowskie Góry
41. Jerzy Andrzej Zimny – Częstochowa

Protesty w 2012 roku

Strajk głodowy w obronie lekcji historii i języka polskiego dla wielu wydawał się zbyt radykalny, jednak właśnie tak, 5 lat temu wobec zmian proponowanych przez ówczesną minister edukacji zaprotestowało pięciu byłych działaczy antykomunistycznych z Krakowa: Leszek Jaranowski, Adam Kalita i Grzegorz Surdy, Ryszard Majdzik i Bogusław Dąbrowa-Kostka.

Protest głodowy w Krakowie pociągnął za sobą ogólnopolską falę solidarności. Zrodziło się szereg inicjatyw, podjętych przez środowiska uniwersyteckie, nauczycielskie i uczniowskie. W obronie polskiej szkoły stanęli działacze opozycji demokratycznej w PRL.

Protest poparło tysiące obywateli, a także środowiska historyków Uniwersytetu Jagiellońskiego, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Polskiej Akademii Nauk, liczne fundacje i stowarzyszenia, NSZZ „Solidarność” Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania oraz Region Mazowsze.

Do akcji protestacyjnej dołączali kolejni protestujący z następujących miast: Warszawy, Wrocławia, Siedlec, Tarnowskich Gór, Częstochowy, Nowej Rudy i Nysy.

Po rozpoczęciu akcji protestacyjnej rozpoczęła się debata o potrzebie zmian przedmiotów humanistycznych w polskich szkołach.

Protestujący wskazywali, że nowa podstawa programowa, która od września 2012 roku miała obowiązywać w polskich szkołach, ogranicza w znaczący sposób dostęp młodzieży szkolnej do wiedzy o historii Polski oraz o jej dorobku kulturowym. Podkreślano, że usystematyzowana nauka historii w liceach i technikach kończyć się będzie na pierwszym roku nauki, co nie da intelektualnych podstaw dla wychowania Polaka i obywatela.

Domagano się wycofania rozporządzenia ówczesnego Ministra Edukacji Narodowej z 23 grudnia 2008 roku w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego oraz rozporządzenia z 7 lutego 2012 roku w sprawie ramowych planów nauczania. Zmiana w podstawie programowej polegała na zespoleniu programów nauczania gimnazjum i pierwszej klasy szkoły ponadgimnazjalnej. Najgłębszy niepokój i sprzeciw budziło również ograniczenie nauczania pozostałych przedmiotów ogólnokształcących.

Domagano się bezzwłocznego zawieszenia rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej dotyczącego nowych podstaw programowych oraz podjęcia merytorycznych rozmów ze środowiskiem oświatowym. Popierający strajk wskazywali, że powszechny społeczny sprzeciw jest dostatecznym sygnałem ostrzegawczym przed wprowadzeniem szkodliwych rozwiązań, których negatywne skutki boleśnie odczują kolejne pokolenia młodych Polaków.

Nowe podstawy programowe z historii

W nowej podstawie programowej dla szkół podstawowych z historii wskazujemy, że jest ona skarbnicą zbiorowej pamięci. Stykamy się z nią na rozmaitych, przecinających się płaszczyznach – od poznania przeszłości „małej ojczyzny”, przez losy kraju, jego najbliższych sąsiadów, aż po dzieje zwane powszechnymi. Spoglądamy na nią przez wydarzenia i ludzi, którzy w nich uczestniczyli. Ponadto, historia kształtuje zdolności humanistyczne, sprawność językową, umiejętności samodzielnego poszukiwania wiedzy i korzystania z różnorodnych źródeł informacji, formułowania oraz wypowiadania własnych opinii.

W podstawie programowej z historii wskazane jest również, że rolą tego przedmiotu jest poznanie ważnych wydarzeń z dziejów narodu polskiego, w szczególności za pomocą dokonań wybitnych postaci historycznych, a także zapoznanie uczniów z symbolami narodowymi, państwowymi i religijnymi. Zadaniem nauczania historii jest wyjaśnienie ich znaczenia oraz kształtowanie wobec nich szacunku.

W szkole podstawowej, w miejsce dotychczasowego przedmiotu historia i społeczeństwo, pojawiają się dwa odrębne zajęcia z historii i z wiedzy o społeczeństwie. Z kolei w liceach ogólnokształcących i technikach liczba godzin nauczania historii zwiększona zostanie z 2 godzin do 8.

Podstawa programowa z historii dla liceów i techników

Pod koniec kwietnia, Ministerstwo Edukacji Narodowej w ramach prekonsultacji publicznych przekazało do zaopiniowania wszystkim zainteresowanym osobom i podmiotom projekt podstawy programowej poszczególnych przedmiotów przewidzianych w ramowych planach nauczania dla publicznych szkół ponadpodstawowych, w tym projekt podstawy z historii. Ponadto projekt został również przekazany do 75 instytucji oraz wybranych losowo szkół ponadgimnazjalnych w całym kraju.

Dotychczas, w ramach prekonsultacji odbyło się kilkanaście spotkań i debat, również z udziałem członków kierownictwa MEN.

Po zakończeniu prekonsultacji i analizie nadesłanych uwag przygotowany zostanie projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkół ponadpodstawowych.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 28 marca 2017 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół, w liceum ogólnokształcącym historia nauczana będzie przez cały cykl edukacyjny w wymiarze 2 godzin tygodniowo.

Departament Informacji i Promocji
Ministerstwo Edukacji Narodowej