Dualny system szkolnictwa zawodowego – wizyta studyjna wiceminister edukacji w Niemczech

Marzena Machałek Sekretarz Stanu w MEN na zaproszenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych RFN uczestniczyła w wizycie studyjnej poświęconej tematyce dualnego kształcenia zawodowego w Niemczech.

Podczas spotkania w siedzibie Federalnego Ministerstwa Edukacji i Badań Naukowych wiceminister edukacji podkreśliła, jak wiele instytucji i osób zaangażowanych jest w rozwój systemu dualnego w Niemczech.

– Polska gospodarka i rynek pracy czekają na wykwalifikowanych pracowników. Obecnie 50 proc. młodzieży uczy się w szkołach zawodowych. Dążymy jednak do tego, aby proces kształcenia był silnie związany z rzeczywistymi warunkami pracy – powiedziała Marzena Machałek Sekretarz Stanu w MEN.
– Naszym celem jest stworzenie dobrego systemu dualnego, lecz nie zrobimy tego bez aktywnego udziału pracodawców – dodała wiceminister edukacji.

W trakcie szeregu spotkań i dyskusji, m.in. z przedstawicielami Izb Przemysłowo-Handlowych w Berlinie i Frankfurcie (IHK), Federalnego Zrzeszenia Niemieckich Związków Pracodawców (BDA) oraz przedsiębiorcami, wiceszefowa MEN miała okazję z bliska poznać sposób funkcjonowania systemu szkolnictwa zawodowego w Niemczech.

Niemiecki model edukacji zawodowej, tzw. system dualny, zakłada połączenie nauki teoretycznej z praktyczną nauką zawodu. Osoby zdobywające wykształcenie zawodowe w drodze kształcenia dualnego przechodzą na ogół trzyletnią naukę zawodu w szkole i w zakładzie pracy zgodnie z wybranym zawodem lub też w specjalistycznych szkołach zawodowych podlegających wyłącznemu nadzorowi państwa.

W system kształcenia dualnego w Niemczech zaangażowane są instytucje na poziomie federalnym (Federalne Ministerstwo Edukacji i Badań Naukowych), kraje związkowe, izby przemysłowo-handlowe oraz rzemieślnicze, pracodawcy oraz uczniowie.

Wieloletnia tradycja sprawiła, że firmy i przedsiębiorstwa czują się zobowiązane do przyjmowania adeptów zawodu na praktyki, nawet w świetle braku oficjalnych uregulowań prawnych tej kwestii, które by im takie zadanie narzucały.

Głównym zadaniem pracodawców jest zapewnienie jak najwyższej jakości praktycznej nauki zawodu zgodnie z przepisami i wytycznymi w danym zawodzie. Pracodawcy współpracują przy tym ze szkołami zawodowymi oraz izbami przemysłowo-handlowymi lub rzemieślniczymi.
Finansują również praktyczną część nauki zawodu. Szacuje się, że tamtejsze firmy rocznie inwestują w szkolnictwo zawodowe około 26 mld euro.

W niemieckich przedsiębiorstwach uczniowie kształcą się na podstawie jednolitego programu nauczania, który może być dostosowany do konkretnego przedsiębiorstwa. W Niemczech nauka prowadzona jest w 328 zawodach.

Podczas spotkania w Szkole Średniej im. Urlicha von Hutten we Frankfurcie nad Odrą wiceminister edukacji miała okazję z bliska zapoznać się z funkcjonowaniem doradztwa zawodowego w szkołach. O szeregu działaniach podejmowanych przez placówkę opowiadała dyrektor szkoły i nauczyciele prowadzący doradztwo zawodowe.

Zajęcia doradztwa zawodowego dla uczniów szkoły zaczynają się od siódmej klasy (13. rok życia). W trakcie całego roku szkoła wraz z licznymi partnerami i przedsiębiorcami organizuje wspólne projekty, dzięki którym uczniowie mogą zapoznać się z poszczególnymi zawodami. Założeniem programu doradztwa jest to, że uczeń 9. klasy powinien wiedzieć, jaki będzie jego zawód wykonywany po zakończeniu nauki. W tym samym czasie uczniowie odbywają obowiązkowe dwutygodniowe praktyki w firmach i instytucjach polityki społecznej.

Departament Informacji i Promocji
Ministerstwo Edukacji Narodowej