27 kwietnia 2018 Odsłonięcie tablicy ku pamięci “Małej Garstki” – uroczystość w Nowej Rudzie z udziałem szefowej MEN

Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska w Noworudzkiej Szkole Technicznej wzięła dziś udział w uroczystości odsłonięcia tablicy upamiętniającej działalność w latach 1951-1952 antykomunistycznej grupy młodzieżowej o nazwie „Tajna Organizacja Mała Garstka”. Piątkowa uroczystość połączona była z pożegnaniem tegorocznych maturzystów.

W latach 1951-1952 na terenie Nowej Rudy działała antykomunistyczna Tajna Organizacja „Mała Garstka”. Założył ją przybyły z Sycowa do ówczesnej Szkoły Przysposobienia Górniczego w Nowej Rudzie Jan Kowalski.

Organizacja, którą założył wspólnie z kolegami, działała na terenie internatu szkoły. Młodzi konspiratorzy, do grupy której dołączyli inni uczniowie szkoły, podjęli walkę z systemem komunistycznym. Celem organizacji było przygotowanie i kolportaż ulotek na terenie Nowej Rudy. Planowano również rozpoczęcie walki partyzanckiej w lesie i poszukiwanie możliwości zdobycia broni. Członkowie grupy: Jan Kowalski i Ryszard Lisowski wykonali na murze więzienia w Nowej Rudzie napisy „Precz ze Stalinem” i „Precz z Bierutem”.

W grudniu 1951 roku odbyli całą grupą w okolicach szpitala w Nowej Rudzie jedyne spotkanie, podczas którego młodzi ludzie rozmawiali o dalszych działaniach. Jednak jeden z członków grupy powiadomił o wszystkim ówczesnego kierownika internatu, a on z kolei doniósł o tym do miejscowego Urzędu Bezpieczeństwa. Grupa rozpracowywana była przez UB do marca 1952 roku. Jana Kowalskiego i jego kolegów aresztowano i osadzono w kłodzkim więzieniu, gdzie poddani zostali brutalnemu śledztwu.

Młodzi ludzie zostali oskarżeni o bardzo poważne zbrodnie. Wyroki w stosunku do ich wieku (16 i 17 lat) były bardzo wysokie. W dokumentach UB przedstawiani byli jako zatwardziali wrogowie systemu komunistycznego.

Po zwolnieniu z więzienia mieli bardzo duże problemy ze znalezieniem pracy, nie mogli realizować swoich planów życiowych. Aż do końca PRL byli obserwowani przez Służbę Bezpieczeństwa. Dopiero po upadku komunizmu zostali zrehabilitowani, a ich wyroki unieważniono.

Z ówczesnych członków grupy „Mała Garstka” dziś żyje tylko jedna osoba – Pani Leokadia Marynka, która obecnie mieszka w Szczecinie. Podczas piątkowej uroczystości wspólnie z Minister Anną Zalewską dokonała odsłonięcia tablicy. Przy ceremonii obecna była również Iwona Chowańska z Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN, która merytorycznie przygotowała młodzież do tego wydarzenia oraz przedstawiciele współczesnej “Małej Garstki” – Damian Olszewski i Kamil Błaszczyk.

W wydarzeniu uczestniczyli uczniowie, nauczyciele, dyrektor szkoły oraz zaproszeni goście.Oprawę muzyczną spotkania zapewniła Noworódzka Orkiestra Górnicza.

Fot. Starostwo Powiatowe w Kłodzku

Ministerstwo Edukacji Narodowej
Departament Informacji i Promocji