100 dni w MEN

Podwyższenie wieku szkolnego, wzmocnienie roli kuratora, likwidacja tzw. godzin karcianych. To najważniejsze projekty, które udało się wdrożyć minister edukacji Annie Zalewskiej od początku rządu premier Beaty Szydło.

Minister Anna Zalewska i pozostali członkowie kierownictwa ministerstwa edukacji podczas konferencji prasowej podsumowali 100 dni rządu Beaty Szydło w zakresie edukacji.

Oto najważniejsze zmiany w MEN:

I. Zmiany w ustawie o systemie oświaty

1. obowiązek szkolny od siódmego roku życia

– Zgodnie z zapowiedzią w expose Premier Beaty Szydło dajemy wolność rodzicom. To odpowiedź na postulat obywateli. Od roku szkolnego 2016/2017 obowiązkiem szkolnym będą objęte dzieci od siódmego roku życia.

2. prawo do rozpoczęcia edukacji szkolnej od szóstego roku życia

– Dziecko 6-letnie będzie miało prawo do rozpoczęcia nauki w pierwszej klasie szkoły podstawowej o ile korzystało z wychowania przedszkolnego w roku szkolnym poprzedzającym rok szkolny, w którym ma rozpocząć naukę w szkole. Jeśli nie uczęszczało do przedszkola, rodzice również będą mogli zapisać je do pierwszej klasy. W takim przypadku niezbędna będzie jednak opinia poradni psychologiczno-pedagogicznej o możliwości rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej.

– Dzieciom, które mają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego będzie można odroczyć obowiązek szkolny, jednak nie dłużej niż do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 9 lat. W tym przypadku dziecko będzie kontynuowało przygotowanie przedszkolne.

3. obowiązek przedszkolny dla dziecka 6–letniego

– Obowiązkowe wychowanie przedszkolne od 1 września 2016 r. dotyczy dzieci sześcioletnich.

4. prawa dziecka w wieku od 3 do 5 roku życia do korzystania z wychowania przedszkolnego

– Wszystkie dzieci cztero- i pięcioletnie mają mieć zapewnione miejsce realizacji wychowania przedszkolnego, a od 1 września 2017 r., także dzieci trzyletnie.

5. wzmocnienie roli kuratora oświaty

– Przywróciliśmy weto kuratora oświaty w sprawie likwidacji publicznych szkół prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego . Organ prowadzący, który będzie chciał zlikwidować szkołę będzie musiał uzyskać dysponować pozytywną opinię , czyli mieć zgodę kuratora oświaty. Powierzyliśmy kompetencje ministrowi edukacji – to on będzie powoływał i odwoływał wybierał kuratora i wicekuratora oświaty. Kurator oświaty będzie powoływany wyłaniany w drodze konkursu ogłoszonego przez wojewodę.

Ustawa została uchwalona przez Sejm 29 grudnia 2015.

II. Zmiany w ustawie Karta Nauczyciela

– Zmieniamy sposób realizowania tygodniowego czas pracy nauczycieli. Koniec z tzw. godzinami karcianymi. Zmiany te to także wypełnienie zobowiązań Premier Beaty Szydło zawartych w wygłoszonym 18 listopada 2015 roku exposé.

– Wprowadzamy przepis ułatwiający planowanie i wypłacanie jednorazowej gratyfikacji pieniężnej nauczycielowi, któremu przyznano tytuł honorowy profesora oświaty.

– Rozszerzamy na wszystkich nauczycieli wymóg niekaralności. Objęliśmy wszystkich nauczycieli przepisami o odpowiedzialności dyscyplinarnej. Nowe regulacje mają uniemożliwić zatrudnienie w charakterze nauczyciela w przedszkolu, szkole lub innej placówce oświatowej osoby, która nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych i nie korzysta z praw publicznych.

– Będzie stworzony rejestr prowadzony przez Ministra Edukacji Narodowej. Ma to być skuteczne narzędzie niedopuszczające do pracy z dziećmi nauczycieli ukaranych najwyższymi karami dyscyplinarnymi – zwolnienia z pracy z zakazem przyjęcia do pracy w oświacie przez 3 lata oraz wydalenia z zawodu.

III. Ustawa o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji

– Dzięki staraniom MEN uratowano ustawę o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji. Została ona uchwalona przez Sejm 22 grudnia 2015 roku i weszła w życie 15 stycznia br.

– Przez zaniedbania poprzedników istniało zagrożenie, że ustawa nie zostanie przyjęta do końca 2015 roku. Komisja Europejska mogłaby wtedy zażądać od Polski zwrotu środków unijnych przekazanych na realizację tego projektu oraz wstrzymać planowane na kolejne lata inwestycje w uczenie się dorosłych.

– Wszystkie kwalifikacje włączone do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji z przypisanym poziomem Polskiej Ramy Kwalifikacji, będą musiały mieć zapewnioną jakość zgodnie ze wskazanymi w ustawie wymaganiami. Dotyczy to przede wszystkim kwalifikacji spoza obszarów oświaty i szkolnictwa wyższego. Dzięki podniesieniu jakości tych kwalifikacji wzrośnie liczba osób uczących się oraz jakość kapitału ludzkiego w Polsce. Informacje o kwalifikacjach włączonych do ZSK będą dostępne w Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji. Będzie on częścią portalu internetowego ZSK. Zgodnie z ustawą Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji zostanie uruchomiony do 15 lipca br.

IV. Diagnoza społeczna systemu edukacji. Potrzebna zmiana!

– Zdajemy sobie sprawę z potrzeby zmiany systemu oświaty. Zdiagnozowaliśmy ponad 200 dużych i małych problemów. Kwestie te dotyczą zarówno szkół licealnych, zawodowych, a także edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej.

– Ustawa o systemie oświaty musi być napisana od początku, ale w momencie, kiedy podejmiemy decyzję o tym, w jaki sposób i w którym kierunku zmieniamy system edukacji. Nastąpi to dopiero po społecznej debacie, do której zaproszono wszystkich zainteresowanych edukacją w Polsce.

V. Ogólnopolska debata o systemie oświaty

– 3 lutego 2016 r. podczas konferencji prasowej ogłosiliśmy rozpoczęcie ogólnopolskiej debaty o systemie oświaty, w której udział będzie mógł wziąć każdy. To pierwsze tego typu konsultacje ogólnopolskie w historii resortu edukacji.

– Wybraliśmy grupę 1840 ekspertów z całej Polski (teoretycy i praktycy), którzy będą pracowali w grupach tematycznych. Każda z nich zajmie się inną, istotną dla polskiej edukacji problematyką. Równolegle do prac zespołów eksperckich w całej Polsce trwać będą wojewódzkie debaty oświatowe. Debaty te będą miały swoje cztery tematy przewodnie: szkolnictwo specjalne, kształcenie zawodowe, finansowanie, bezpieczeństwo. Dyskusje będą odbywały się w formule 1×4 (cztery województwa dyskutują o jednym z czterech tematów). Dlatego też do udziału w debatach zapraszamy nie tylko samorządowców i nauczycieli, ale też uczniów, rodziców i wszystkich zainteresowanych.

– Do końca lutego zostanie uruchomiona specjalna strona internetowa poświęcona debatom, na której będzie można znaleźć bieżące informacje dotyczące spotkań. Dodatkowo za jej pośrednictwem każdy będzie mógł zgłosić debatę w swoim mieście.

– Do końca czerwca chcemy zaprezentować wnioski z debat, które posłużą do przygotowania nowelizacji ustawy o systemie oświaty.

VI. Zmiany w egzaminach

– Od 2017 roku absolwenci przystępujący do egzaminu maturalnego oraz absolwenci i uczniowie przystępujący do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie będą mieli możliwość odwołania się od rozstrzygnięcia dyrektora OKE. Odwołanie związane jest z weryfikacją sumy punktów z części pisemnej egzaminu maturalnego i części pisemnej egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie.

– Zainteresowani mogą zwrócić się z takim odwołaniem do niezależnego Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego, składającego się z doświadczonych egzaminatorów oraz ekspertów zajmujących się daną dziedziną nauki.

– Projekt zmiany przepisów trafi do konsultacji zewnętrznych na początku marca.

VII. Rezygnujemy ze sprawdzianu szóstoklasistów

– Sprawdzian dla szóstoklasistów zorganizowany w kwietniu 2016 r. będzie ostatnim. Egzamin ten nie pełnił funkcji selekcyjnej, czy też rekrutacyjnej. Jego wyniki służyły wyłącznie diagnozie umiejętności uczniów kończących szkołę podstawową. Taki sprawdzian nie musiał odbywać się w formule powszechnego egzaminu zewnętrznego. Rejonowe gimnazjum zgodnie z przepisami musi przyjąć każde dziecko mieszkające w jego obrębie, niezależnie od wyniku.

– Zamiast sprawdzianu, począwszy od roku szkolnego 2017/2018, Centralna Komisja Egzaminacyjna będzie udostępniać szkołom konkretne narzędzia diagnostyczne. Każda szkoła będzie mogła korzystać z nich na zasadzie dobrowolności w celu wstępnej oceny poziomu wiadomości i umiejętności uczniów rozpoczynających III etap edukacyjny (gimnazjum). Narzędzia diagnostyczne będą przygotowywane w zakresie analogicznym do obecnie przeprowadzanego sprawdzianu w klasie VI. We wrześniu każdego roku Centralna Komisja Egzaminacyjna udostępni gimnazjom w wersji elektronicznej test diagnostyczny wraz z zasadami oceniania. Szkoły zainteresowane przeprowadzaniem takiego badania same sprawdzą prace uczniów. Szkołom, które zdecydują się skorzystać z narzędzi diagnostycznych, umożliwi to dokonywanie pomiaru efektywności nauczania poprzez analizy EWD.

VIII. Doprecyzowujemy i uszczelniamy system dotowania szkół i placówek z budżetów jednostek samorządu terytorialnego

– Doprecyzowujemy oraz definiujemy pojęcia używane w przepisach określających zasady i tryb udzielenia i rozliczania dotacji z budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Wyłączamy dzieci niepełnosprawne z rozliczeń międzygminnych. Rozliczenia te związane są z zapewnieniem wychowania przedszkolnego dzieciom – mieszkańcom innych gmin. Gminy prowadzące lub dotujące przedszkola otrzymują bezpośrednio w subwencji oświatowej środki naliczone na te dzieci.

– W przypadkach gdy zasady dotowania odnoszą się do kwoty subwencji oświatowej wprowadzamy indywidualne dotowanie każdego ucznia lub wychowanka. Wprowadzamy limitowanie wysokości wynagrodzenia osoby fizycznej na stanowisku dyrektora – prowadzącego szkołę, przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego lub placówkę będącej jednocześnie jej dyrektorem. Proponujemy opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia tych osób w części, która jest pokrywana z dotacji udzielanej z budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

IX. Inwentaryzujemy projekty unijne

– Wspólnie z Ministerstwem Rozwoju inwentaryzujemy projekty unijne. Ma to służyć m.in. zmianie podstawy programowej, a także pogłębionym konsultacjom społecznym dotyczącym opracowania ustawy regulującej system edukacji w Polsce. Chcemy urealnić rzeczywistość szkolną, wzbogacając bazę szkolną o multimedialne materiały, które będą miały praktyczne, nie zaś wizerunkowe zastosowanie w nauce.

X. Uratowaliśmy projekt e-podręczniki

– Uratowaliśmy niedokończony projekt „e-podręcznik” – sztandarowy działanie koalicji PO-PSL. Istniało ryzyko utraty funduszy europejskich na ten cel. E-podręcznik to nowoczesne narzędzie, mające na celu wsparcie nauczyciela w bieżącej pracy i uatrakcyjnienie lekcji. Miało też odciążyć plecak ucznia.

– Obecnie rozmawiamy z samorządami, żeby wykorzystać e-podręcznik na większą skalę. Aby to się stało, w każdej szkole musi być komputer lub tablica multimedialna. Szukamy rozwiązań do realizacji takich działań.

XI. Wprowadzamy szerokopasmowy internet dla szkół i naukę programowania

– Wprowadzamy do podstawy programowej na każdym etapie edukacyjnym nauczanie programowania. Zaczynamy od pilotażu w 2016 roku. Od 2017 zmianami obejmiemy wszystkie szkoły.

– Umiejętność programowania staje się dziś jedną z najbardziej poszukiwanych kompetencji na rynku pracy. Naszym celem jest upowszechnienie tej wiedzy w całym społeczeństwie. We współpracy z Ministerstwem Cyfryzacji oraz Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotujemy nauczycieli do nauczania programowania w szkołach.

– Wspólnie z Ministerstwem Cyfryzacji zinwentaryzujemy zasoby szkolne. Sprawdzimy jak wygląda kwestia sprzętu IT oraz dostępu do internetu. Chcemy zapewnić wszystkim szkołom dostęp do szybkiego szerokopasmowego internetu. Na ten cel uruchomione będą pieniądze z programu Polska Cyfrowa.

Departament Informacji i Promocji
Ministerstwo Edukacji Narodowej

Data: 2016/02/26