Bezpieczeństwo na wycieczkach szkolnych

Udział uczniów w organizowanych przez szkołę wycieczkach, rajdach i zielonych szkołach wiąże się z ryzykiem doznania przez nich kontuzji. Aby je zminimalizować, ustawodawca wprowadził szereg regulacji prawnych nakładających na szkoły obowiązek zapewnienia maksymalnego poziomu bezpieczeństwa podczas takich wyjazdów. Niestety, przepisy te są rozproszone w różnych aktach prawnych, co może prowadzić do ich niewłaściwego stosowania lub braku ich znajomości. W konsekwencji szkoła oraz jej organ prowadzący, które nie zapewnią uczniom odpowiednich warunków bezpieczeństwa, mogą ponosić odpowiedzialność za ewentualne szkody poniesione przez uczestników wyjazdu.

Obowiązek zapewnienia bezpiecznych warunków na wycieczkach szkolnych Podstawy prawne dotyczące organizacji bezpiecznych wyjazdów szkolnych znajdują się w kilku aktach prawnych, w tym: ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 737 z późn. zm.), rozporządzeniu MEN z dnia 25 maja 2018 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz. U. z 2018 r., poz. 1055), rozporządzeniu MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1604 z późn. zm.). Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo oświatowe organ prowadzący szkołę lub placówkę oświatową odpowiada za jej działalność, w tym za zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki uczniów. Chociaż to dyrektor oraz personel szkoły są zobowiązani do bezpośredniego wdrażania przepisów dotyczących bezpieczeństwa wycieczek szkolnych, to odpowiedzialność finansowa za ewentualne zaniedbania spoczywa przede wszystkim na organie prowadzącym. W sytuacji gdy podczas wycieczki uczeń dozna uszczerbku na zdrowiu, organ prowadzący może być stroną pozwaną w postępowaniu odszkodowawczym. Personel szkoły ponosi głównie odpowiedzialność dyscyplinarną, choć organ prowadzący może dochodzić odszkodowania od konkretnego pracownika, jeśli jego zaniedbanie doprowadziło do szkody. Ta zasada odnosi się zarówno do szkół publicznych, jak i niepublicznych placówek oświatowych. Drugi z aktów prawnych reguluje organizację krajoznawstwa i turystyki w publicznych szkołach i placówkach. Przepisy rozporządzenia mają zastosowanie wyłącznie w przewidzianych w nim przypadkach, obejmując organizację zajęć lekcyjnych, pozalekcyjnych i pozaszkolnych w formach określonych w § 4: wycieczek przedmiotowych – organizowanych przez nauczycieli...