Dokumentacja dyrektora
Placówki oświatowe
Plany pracy
Kalendarz
Nadzór pedagogiczny
- Plany nadzoru pedagogicznego 2023/2024
- Wzory dokumentów kontrolnych 2023/2024
- Sprawozdania z realizacji planu nadzoru pedagogicznego 2022/2023
Kontrola i wspomaganie
Zarządzanie placówką
- Statuty, koncepcje pracy, uchwały
- Ochrona danych osobowych
- Procedury, regulaminy, wnioski
- Wypadki w placówkach, bezpieczeństwo
- Finanse i majątek
Zarządzanie kadrą
- Dokumentacja kadrowa
- Awans zawodowy
- Ocena pracy nauczyciela
- Działalność zespołów przedmiotowych i zadaniowych
- Konkurs na dyrektora
Kontrola zarządcza
- Kontrola zarządcza w pigułce
- Standardy grupy A
- Standardy grupy B
- Standardy grupy C
- Standardy grupy D
- Standardy grupy E
Dydaktyka
SZKOLENIA WIDEO
NIEZBĘDNIK PRAWNY
PORADA PRAWNA
Jakie są zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli, tryb prowadzenia postępowania dyscyplinarnego oraz przysługujące stronom środki odwoławcze?
Nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej
Nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej na podstawie art. 75 ust. 1 Karty Nauczyciela (dalej: KN). Nowelizacją art. 75 ust. 1 KN od 9 sierpnia 2009 r. rozszerzono odpowiedzialność dyscyplinarną na wszystkich nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach. Zgodnie z poprzednim brzmieniem art. 75 KN jedynie nauczyciele mianowani i dyplomowani podlegali odpowiedzialności dyscyplinarnej.
Odpowiedzialności dyscyplinarnej podlegają wszyscy nauczyciele, niezależnie od stopnia awansu zawodowego.
Odpowiedzialności dyscyplinarnej w myśl. art. 1 ust. 1 w zw. z art. 3 pkt. 1 KN podlegają nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w:
- publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach oraz zakładach kształcenia i placówkach doskonalenia nauczycieli działających na podstawie ustawy o systemie oświaty;
- zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich oraz rodzinnych ośrodkach diagnostyczno-konsultacyjnych działających na podstawie ustawy z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich;
- publicznych kolegiach pracowników służb społecznych;
- publicznych szkołach i szkolnych punktach konsultacyjnych przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej;
- publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego (art. 1 ust. 2 pkt. 2 lit. a ustawy).
Przedmiot odpowiedzialności dyscyplinarnej
Nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za:
- uchybienie godności zawodu nauczyciela;
- uchybienie obowiązkom:
- rzetelnego realizowania zadania związanego z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związanego z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;
- wspierania każdego ucznia w jego rozwoju;
- dążenia do pełni własnego rozwoju osobowego;
- kształcenia i wychowywania młodzieży w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka;
- dbania o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów (art. 6 ustawy w zw. z art. 75 ust. 1 KN).
Nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za uchybienia obowiązkom lub godności zawodu niezależnie od odpowiedzialności karnej (orzeczenie Sądu Najwyższego z 5 listopada 2001 roku III SZ 2/00, OSNP 2001/17/545). Oznacza to, że nauczyciel może odpowiadać za ten sam czyn zarówno w ramach prowadzonego postępowania dyscyplinarnego prowadzonego przez komisje dyscyplinarne, oraz w ramach prowadzonego postępowania karnego przed Sądem.
Kary dyscyplinarne
Karami dyscyplinarnymi dla nauczycieli są:
- nagana z ostrzeżeniem;
- zwolnienie z pracy;
- zwolnienie z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczycielskim w okresie 3 lat od ukarania;
- wydalenie z zawodu nauczycielskiego (art. 76 ust. 1 KN).
Wymierzenie kary dyscyplinarnej w postaci wydalenia z zawodu nauczycielskiego jest równoznaczne z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczycielskim (art. 76 ust. 3 KN).
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 7 września 1995 r. (I PO 6/95, OSNP 1996/5/78) kara wydalenia z zawodu nauczyciela jest uzasadniona, gdy jest odpowiednia do stopnia społecznego niebezpieczeństwa występku dyscyplinarnego nauczyciela oraz gdy jej zastosowanie jest niezbędne z uwagi na brak gwarancji i pozytywnej prognozy, iż występki tego typu – godzące bezpośrednio w interesy młodzieży oraz całego systemu szkolnego - nie będą w przyszłości popełnione przez tego nauczyciela.
Tryb postępowania dyscyplinarnego
Zgodnie z art. 77 i 80 KN – schemat postępowania dyscyplinarnego przedstawia się następująco:
wniosek rzecznika dyscyplinarnego o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego | Komisja dyscyplinarna wszczyna postępowanie |
I instancja | orzeczenia wydają komisje dyscyplinarne przy wojewodach dla nauczycieli wszystkich szkół na terenie województwa |
II instancja | orzeczenia wydają: · odwoławcza komisja dyscyplinarna przy ministrze właściwym do spraw oświaty i wychowania, · w sprawach dyscyplinarnych nauczycieli szkół artystycznych - odwoławcza komisja dyscyplinarna przy ministrze właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, powołane do rozpatrywania odwołań od orzeczeń komisji dyscyplinarnych |
odwołanie do Sądu od prawomocnych orzeczeń odwoławczych komisji dyscyplinarnych | odwołanie przysługuje stronom do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania obwinionego sądu apelacyjnego - sądu pracy i ubezpieczeń społecznych w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia wraz z uzasadnieniem. Do rozpatrzenia odwołania stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o apelacji. |
orzeczenie sądu apelacyjnego | brak możliwości wniesienia kasacji |
Organ, przy którym została powołana komisja dyscyplinarna, wyznacza, w drodze zarządzenia, dla każdej komisji dyscyplinarnej rzecznika dyscyplinarnego i odpowiednią liczbę jego zastępców z grona podległych sobie pracowników. Rzecznik dyscyplinarny jest związany zaleceniami organu, który go powołał do tej funkcji (art. 79 KN).
Komisje dyscyplinarne są niezawisłe w zakresie orzecznictwa dyscyplinarnego, wydają orzeczenia po przeprowadzeniu rozprawy oraz po wysłuchaniu głosów rzecznika dyscyplinarnego i obwinionego lub jego obrońcy (art. 78 i 80 ustawy).
Zawieszenie nauczyciela w trakcie postępowania dyscyplinarnego
Dyrektor szkoły może zawiesić w pełnieniu obowiązków nauczyciela, a organ prowadzący szkołę – dyrektora szkoły, przeciwko któremu wszczęto postępowanie karne lub złożono wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, jeżeli ze względu na powagę i wiarygodność wysuniętych zarzutów celowe jest odsunięcie nauczyciela od wykonywania obowiązków w szkole.
W sprawach niecierpiących zwłoki nauczyciel i dyrektor szkoły może być zawieszony przed złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego (art. 82 ust. 1 KN).
Dyrektor szkoły obligatoryjnie zawiesza w pełnieniu obowiązków nauczyciela, a organ prowadzący szkołę - dyrektora szkoły, jeżeli wszczęte postępowanie karne lub złożony wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego dotyczy naruszenia praw i dobra dziecka. Nauczyciel i dyrektor szkoły zostaje z mocy prawa zawieszony w pełnieniu obowiązków w razie jego tymczasowego aresztowania lub w razie pozbawienia go wolności w związku z postępowaniem karnym (art. 83 ust. 1a i 2 KN).
Zawieszenie w pełnieniu obowiązków nie może trwać dłużej niż 6 miesięcy, chyba że przeciwko nauczycielowi lub dyrektorowi szkoły toczy się jeszcze postępowanie karne lub postępowanie dyscyplinarne, w związku z którym nastąpiło zawieszenie (art. 83 ust. 3 KN).
Wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela w okresie zawieszenia w pełnieniu obowiązków:
- może ulec ograniczeniu,
- a tymczasowo aresztowanego ulega ograniczeniu najwyżej do połowy.
Przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia podlegającemu ograniczeniu, pracodawca bierze się pod uwagę stan rodzinny nauczyciela. Wynagrodzenie ulega ograniczeniom począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zawieszenie. W okresie zawieszenia w pełnieniu obowiązków nie przysługują dodatki oraz wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe (art. 84 KN).
Jeżeli postępowanie dyscyplinarne lub karne zakończy się umorzeniem z braku dowodów winy albo wydaniem orzeczenia lub wyroku uniewinniającego, nauczycielowi należy zwrócić zatrzymane kwoty wynagrodzenia (art. 84 KN).
Należy jednak pamiętać, że wynagrodzenie za pracę w godzinach ponadwymiarowych, których nauczyciel nie przepracował z powodu zawieszenia go w pełnieniu obowiązków na podstawie art. 83 ust. 1 KN nie może być zwrócone w przypadku umorzenia postępowania dyscyplinarnego lub karnego albo wydania orzeczenia lub wyroku uniewinniającego (wyrok Sądu Najwyższego z 18.04.2011 r. III PK 62/10OSNP 2012/11-12/136).
Po jakim czasie postępowanie dyscyplinarne nie może być wszczęte?
Odpowiedź na powyższe pytanie ustawodawca zawarł w regulacji art. 81 KN wskazując, że postępowanie dyscyplinarne nie może być wszczęte po upływie:
- 3 miesięcy od dnia uzyskania przez właściwy organ, przy którym powołana została komisja dyscyplinarna – wiadomości o popełnieniu czynu uzasadniającego nałożenie kary;
- po upływie 3 lat od popełnienia tego czynu, a gdy czyn stanowi przestępstwo, okres ten nie może być krótszy od okresu przedawnienia ścigania tego przestępstwa.
- W sytuacji, gdy postępowanie dyscyplinarne zostało wszczęte pomimo upływu powyższych terminów przedawnienia - będzie podlegało umorzeniu.
Rozwiązanie stosunku pracy po popełnieniu czynu nie stanowi przeszkody do wszczęcia i prowadzenia postępowania dyscyplinarnego oraz wymierzenia kary dyscyplinarnej (art. 81 ust. 2 ustawy).
Zatarcie kary dyscyplinarnej
Odpis prawomocnego orzeczenia wraz z uzasadnieniem włącza się do akt osobowych nauczyciela (art. 76 ust. 5 KN). Kary dyscyplinarne w postaci nagany z ostrzeżeniem i zwolnienia z pracy podlegają zatarciu, a odpis orzeczenia o ukaraniu dołączony do akt osobowych nauczyciela podlega zniszczeniu po upływie 3 lat od dnia doręczenia nauczycielowi prawomocnego orzeczenia o ukaraniu.
Natomiast w przypadku orzeczenia kary dyscyplinarnej w postaci zwolnienia z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczycielskim w okresie 3 lat od ukarania – podlega ona zatarciu, a odpis orzeczenia o ukaraniu dołączony do akt osobowych nauczyciela podlega zniszczeniu – po upływie 6 lat od dnia doręczenia nauczycielowi prawomocnego orzeczenia o ukaraniu (art. 82 KN).
Zatarcie kary dyscyplinarnej w przypadku nauczyciela, będzie oznaczało dla niego sytuację jakby nie był wcześniej karany, zaś odpis orzeczenia o ukaraniu zostanie wyłączony z akt osobowych nauczyciela i zniszczony.
Jeżeli w okresie przed zatarciem kary dyscyplinarnej nauczyciel zostanie ponownie ukarany dyscyplinarnie powyższe terminy zatarcia i usunięcia, liczy się od dnia doręczenia nauczycielowi prawomocnego orzeczenia o ponownym ukaraniu (art. 82 ustawy).
Obowiązek wyłączenia z akt osobowych nauczyciela orzeczenia o ukaraniu nauczyciela i zniszczenia tego orzeczenia po upływie przewidzianych w ustawie okresów spoczywa na dyrektorze szkoły i organie prowadzącym szkołę (art. 82 ust. 3 KN).
Podstawa prawna:
1) Ustawa z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2014 r., poz. 191);
2) Ustawa z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 382); 3) Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.).
Jeśli napotkaliście Państwo na podobny problem i chcielibyście uzyskać indywidualną poradę ekspercką - prosimy o zadanie pytania ekspertom.
Jeśli chcecie Państwo w nieograniczonym stopniu korzystać z indywidualnych
porad prawnych dostosowanych do potrzeb placówki prosimy o wykupienie
abonamentu.
Gwarantujemy zgodność z obowiązującymi
przepisami prawa.
PODOBNE PROBLEMY
- Prowadzę w szkole oddziały dla uczniów z upośsledzeniem w stopniu lekkim. Mam kłopoty z podręcznikami dla tych uczniów - nie ma oferty dla nich. Na zakup nowych (dla normy) brakuje pieniędzy z "wyprawki szkolnej", gdyby były podręczniki dla upośledzonych, to kwota wyprawki byłaby większa i dzieci więcej by skorzystały. Nauczycielka wciąż kseruje materiały. Czy jest oferta dla upośledzonych? - szczególnie chodzi o klasy I-III szkoły podstawowej.
Dziękuję za poprzednie odpowiedzi.
Inne Przeczytaj odpowiedź
- Nauczyciel wychowania fizycznego zaatakował ratownika na stanowisku pracy w krytej pływalni, która wchodzi w skład zespołu szkół (nauczyciel na urlopie wakacyjnym). Obydwaj są pracownikami zespołu szkół. Interweniowała policja i nauczyciel został zatrzymany. Następnego dnia został zatrzymany ponownie oraz po badaniu lekarskim przewieziony do szpitala psychiatrycznego na leczenie (wyrywał kraty kanalizacyjne z ulicy i rzucał w stronę aut). Nauczyciel w przeszłości był leczony i przebywał już w szpitalu psychiatrycznym. Ratownik odmawia złożenia skargi, tłumacząc się, że to choroba, a są kolegami. Pracownicy pływalni są przestraszeni agresją nauczyciela. Osobiście mam obawy, że podobne zachowanie może mieć miejsce wobec nauczycieli, uczniów oraz mnie. Jest niebezpieczny dla społeczeństwa. Ponadto w przeszłości pomógł w przygotowaniu się do egzaminu sprawnościowego wielu pracownikom służb mundurowych. Sam startował w zawodach, podnosząc ciężary. Jest silny i sprawny fizycznie. Jakie kroki powinien podjąć dyrektor, aby wszyscy w szkole czuli się bezpiecznie? W mojej ocenie nauczyciel nie powinien pracować w szkole.
Inne Przeczytaj odpowiedź
- Czy będą spełnione wymagania nauczania WF w kl. 4 SP, jeżeli udział ucznia w zajęciach będzie w trybie rekreacyjnym? Uczeń Decyzją dyrektora szkoły jest zwolniony z WF w rok. szkol. 2017/2018 na podstawie zaświadczenia lekarskiego (stan po operacji). Lekarz prowadzący leczenie (kardiolog) zezwolił, aby chłopiec brał udział w zajęciach WF w sposób rekreacyjny bez większego wysiłku i udziału w sportach wyczynowych. Mam wątpliwość czy określenie „tryb rekreacyjny” jest możliwy podczas realizacji podstawy programowej, ponadto uczeń jest zwolniony przez lekarza, a więc nauczyciel musiałby wziąć na siebie odpowiedzialność.
Inne Przeczytaj odpowiedź
- W związku z możliwością wprowadzenia dziennika elektronicznego i pełnej dokumentacji szkoły w wersji elektronicznej dla naszej placówki, oraz ułatwienie rodzicom śledzenie osiągnięć swoich dzieci postanowiłem wprowadzić w/w narzędzia z wykorzystaniem platformy nSzkoły. Część rady pedagogicznej nie wyraża zgody na powyższe rozwiązanie twierdząc, że jest to dla nich dodatkowa praca i nie będą jej wykonywać. Jednocześnie, co wynika z obserwacji i wywiadów, część rodziców dobrze postrzega takie rozwiązanie a dotychczasowe kontakty w tej kwestii pozostawiały sporo niedoskonałości. Czy wprowadzenie obowiązku tej formy wymaga uchwały rady pedagogicznej, czy też wystarczy zarządzenie dyrektora szkoły. Szkoła dysponuje środkami technicznymi (30 komputerów w różnych miejscach, w tym w pokoju nauczycielskim, trzech klasach i 4 stanowisk w czytelni). Wierzę jednocześnie, że wprowadzenie tych narzędzi podwyższy jakość pracy szkoły, zwiększy systematyczność i jasność oceniania uczniów, oraz umożliwi rodzicom lepszy kontakt z nauczycielami i kontrolę nad swoimi dziećmi.
Inne Przeczytaj odpowiedź
- Proszę o wzór decyzji udzielenia urlopu dla nauczyciela radne na udział w sesji rady miasta
Inne Przeczytaj odpowiedź
- Komunikaty z Ministerstwa Edukacji Narodowej i Kuratorium Oświaty!
- Porady i opinie ekspertów.
- Nowe narzędzia dla dyrektorów placówek oświatowych.
- Bieżące informacje prasowe