Jakie są zasady przyjmowania ucznia z innej szkoły oraz ucznia powracającego z zagranicy.

Zasady przyjmowania ucznia z innej szkoły

Jeżeli do szkoły zostanie zgłoszony uczeń z innej szkoły, przyjmuje się go na podstawie ostatniego świadectwa ukończenia klasy programowo niższej. Dyrektor poprzedniej szkoły tego ucznia przesyła lub wydaje, za pokwitowaniem, rodzicom albo pełnoletniemu uczniowi odpis arkusza ocen ucznia lub potwierdzoną przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem kopię arkusza ocen ucznia. Oryginał arkusza ocen pozostaje w aktach szkoły.

W arkuszu ocen ucznia zamieszcza się adnotację o sporządzeniu odpisu. Wpisuje się w nim także datę i przyczynę opuszczenia szkoły.

Dyrektor publicznej szkoły podstawowej i publicznego gimnazjum, który przyjął do szkoły ucznia zamieszkującego w obwodzie innej szkoły, oraz dyrektorzy niepublicznych szkół podstawowych i gimnazjów są zobowiązani powiadomić o tym dyrektora publicznej szkoły podstawowej lub gimnazjum, w których obwodzie uczeń mieszka, oraz informować go o spełnianiu przez ucznia obowiązku szkolnego.

Następnie dyrektor szkoły wpisuje nowego ucznia do księgi uczniów. Wpisów dokonuje się chronologicznie według dat przyjęcia uczniów do szkoły. Do księgi uczniów wpisuje się:

- imię (imiona) i nazwisko,
- datę i miejsce urodzenia,
- numer PESEL,
- adres zamieszkania ucznia,
- imiona i nazwiska rodziców lub prawnych opiekunów i adresy ich zamieszkania,
- datę przyjęcia ucznia do szkoły,
- klasę, do której go przyjęto,
- datę ukończenia szkoły albo datę i przyczynę opuszczenia szkoły.
W przypadku przechodzenia ucznia z jednego typu publicznej szkoły do innego typu publicznej szkoły, przyjmując ucznia do innego typu publicznej szkoły, można przeprowadzić egzamin klasyfikacyjny przeprowadzany na podstawie przepisów w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów.

Uczeń powracający z zagranicy

Podstawą przyjęcia obywatela polskiego powracającego z zagranicy do szkoły publicznej jest wyłącznie świadectwo (zaświadczenie) wydane przez szkołę za granicą. Dyrektor szkoły kwalifikuje ucznia do odpowiedniej klasy na podstawie sumy lat nauki szkolnej ucznia (świadectwa/zaświadczenia wydanego przez szkołę za granicą i ostatniego świadectwa szkolnego wydanego w Polsce).

Podstawą przyjęcia obywatela polskiego do polskiej szkoły publicznej jest świadectwo (zaświadczenie) wydane przez szkołę za granicą – uczeń nie musi legitymować się znostryfikowanym świadectwem wydanym przez szkołę za granicą, tj. zaświadczeniem o uznaniu zagranicznego świadectwa za równorzędne odpowiedniemu świadectwu polskiej szkoły publicznej, wydanym przez kuratora oświaty zgodnie z rozporządzeniem w sprawie nostryfikacji świadectw szkolnych i świadectw maturalnych uzyskanych za granicą.

Rozporządzenie umożliwia porównanie wykształcenia uzyskanego za granicą z ukończeniem odpowiedniego typu szkoły publicznej w Polsce. Jest możliwe potwierdzenie tego przez kuratora w zaświadczeniu o nostryfikacji. Procedura nostryfikacji jest wszczynana na wniosek zainteresowanej osoby i ma charakter fakultatywny.

Przykład 1
Do której klasy szkoły podstawowej w Polsce, należy przyjąć siedmioletnie dziecko będące obywatelem Polski, ale mieszkające dotychczas w Anglii? Obecnie dziecko uczy się w klasie III angielskiej szkoły podstawowej (edukacja od 5 roku życia).

Z rozporządzenia w sprawie nostryfikacji świadectw szkolnych wynika, że za równorzędne świadectwu ukończenia polskiej publicznej szkoły podstawowej uznaje się świadectwo uzyskane za granicą, jeżeli m.in. na pierwszy rok nauki przyjmuje się kandydatów nie wcześniej niż w 6. roku życia. Zgodnie z tą zasadą ucznia, który rozpoczął edukację od 5. roku życia, a obecnie uczy się w klasie III szkoły w Anglii, należy przyjąć do klasy II polskiej szkoły. W takim przypadku norma „sumy lat nauki” musi uwzględnić zasadę, że pierwszy rok nauki rozpoczyna się „nie wcześniej niż w 6. roku życia”.

Przykład 2
Uczeń poszedł do klasy I w szkole za granicą. W styczniu przeprowadził się z rodzicami z powrotem do Polski i został zapisany do klasy I szkoły podstawowej od drugiego półrocza. Czy rodzice mają obowiązek przetłumaczyć zaświadczenie potwierdzające naukę w klasie I za granicą? Czy jest również obowiązek tłumaczenia świadectwa kończącego daną klasę w szkole za granicą?

Podstawą przyjęcia do polskiej szkoły ucznia powracającego z zagranicy jest świadectwo bądź zaświadczenie wydane przez szkołę za granicą. Przepisy dotyczące przyjmowania uczniów nie nakładają obowiązku tłumaczenia dokumentów sporządzonych w języku obcym, tak jak jest to wymagane w procesie nostryfikacji. Praktyka szkolna wskazuje jednak na występowanie trudności z właściwym odczytaniem niektórych złożonych dokumentów. Warto w takim przypadku, we współpracy z rodzicami ucznia, wynegocjować możliwość przetłumaczenia dokumentów.

Klasyfikacja uczniów

Klasyfikacja roczna, począwszy od klasy IV szkoły podstawowej, polega na podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych ucznia z zajęć edukacyjnych, określonych w szkolnym planie nauczania, i zachowania ucznia w danym roku szkolnym oraz ustaleniu rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych i rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania, według skali określonej w rozporządzeniu w sprawie sposobów i warunków oceniania, klasyfikowania i promowania.

Szkoła, na wniosek ucznia, wydaje zaświadczenie dotyczące przebiegu nauczania. Zatem w razie zmiany szkoły w trakcie roku szkolnego istnieje możliwość otrzymania wiarygodnych informacji o dotychczasowych osiągnięciach edukacyjnych ucznia i zachowaniu, a więc uwzględnienia ich przy ustalaniu klasyfikacyjnych ocen z przedmiotów oraz oceny zachowania w nowej szkole.

Przykład 3
W drugim semestrze do klasy V szkoły podstawowej przyszedł nowy uczeń (z innej szkoły), który nie miał dotychczas techniki i muzyki. Zatem nie ma ocen semestralnych z tych przedmiotów za I semestr. Uczy się jednak tych przedmiotów w nowej szkole. Czy należy przeprowadzić dla niego egzaminy klasyfikacyjne?

Przepisy rozporządzenia w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania definiują ściśle określony katalog przypadków, w których uczeń może zdawać egzaminy klasyfikacyjne. W opisanej sytuacji różnice programowe z techniki i muzyki są uzupełniane na warunkach ustalanych przez nauczycieli uczących tych przedmiotów i na tej podstawie zostanie dokonana klasyfikacja roczna ucznia.

Przykład 4
Uczeń zmienił szkołę. W gimnazjum, z którego przybył, nie uczył się w I klasie plastyki i techniki. Aktualnie uczęszcza na technikę z obecną klasą I, ale nie może uczestniczyć w plastyce. Czy ma współpracować indywidualnie z nauczycielem?

Należy tak zorganizować uczniowi rozkład zajęć, aby mógł zrealizować podstawę programową z obowiązkowych zajęć edukacyjnych. Nie ma podstaw prawnych, aby uczeń zdawał egzamin klasyfikacyjny.

Różnice programowe z zajęć edukacyjnych realizowanych w klasie, do której uczeń przechodzi, są uzupełniane na warunkach ustalonych przez nauczycieli prowadzących zajęcia.

Klasyfikacja z języka obcego

Możliwość nauczania wielu języków obcych jako obowiązkowych również wywołuje trudności przy zmianie szkoły. Jeżeli w nowej szkole naucza się innego języka obcego niż w dotychczasowej, uczeń może uczęszczać na zajęcia z języka obcego, którego się uczył do tej pory, do innego oddziału w nowej szkole.

Jeżeli jednak plan zajęć mu to uniemożliwia, może albo uczyć się języka obcego, który jest nauczany w jego nowej klasie, i wyrównać we własnym zakresie braki do końca roku szkolnego, albo kontynuować naukę języka obcego, którego uczył się w poprzedniej szkole – we własnym zakresie lub w innej szkole.

Jeśli uczeń kontynuuje naukę języka obcego we własnym zakresie, przeprowadza się egzamin klasyfikacyjny. Egzamin przeprowadza nauczyciel z tej samej szkoły, wyznaczony przez dyrektora, a jeśli nie jest to możliwe – nauczyciel wyznaczony przez dyrektora innej szkoły.

Przykład 5
Jestem wychowawczynią klasy VI. 16 grudnia została przeniesiona do mojej klasy dziewczyna z innej szkoły. Która placówka powinna klasyfikować tę uczennicę? Dziewczyna uczyła się tylko języka niemieckiego, tymczasem w mojej klasie wiodący jest język angielski, a dodatkowo niemiecki. Pani dyrektor wymaga, aby uczennica otrzymała ocenę również z języka angielskiego. Czy jest to możliwe? Była dopiero na 2 lekcjach j. angielskiego.

Klasyfikacji dokonuje szkoła, do której aktualnie uczęszcza uczeń. Ponieważ szkoła, na wniosek ucznia, wydaje zaświadczenie dotyczące przebiegu nauczania, warto skorzystać z udokumentowanych osiągnięć edukacyjnych z języka niemieckiego z poprzedniej szkoły.
Zadaniem nauczyciela w opisanej sytuacji jest ustalenie warunków i pomoc uczennicy w realizacji treści programowych z języka angielskiego, a także ocena jej dotychczasowych osiągnięć edukacyjnych z uwzględnieniem indywidualnej sytuacji.