Podnoszenie jakości edukacji włączającej w Polsce

We wtorek, 5 marca br. Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska wzięła udział w konferencji podsumowującej pierwszy etap realizacji projektu „Wspieranie podnoszenia jakości edukacji włączającej w Polsce”, realizowanego we współpracy z Europejską Agencją do spraw Specjalnych Potrzeb i Edukacji Włączającej w ramach Programu Wsparcia Reform Strukturalnych Komisji Europejskiej. We wtorkowej konferencji w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów obecna była również wiceminister Marzena Machałek.

Edukacja włączająca to priorytet działań Ministerstwa Edukacji Narodowej. Uczeń z niepełnosprawnością ma się uczyć w szkole ze swoimi rówieśnikami a nie tak jak dotychczas w odrębnym, wyizolowanym pomieszczeniu w szkole. Szkoła ma to zapewnić. To obowiązek dyrektora. Co jest istotne, rodzice mają wpływ na ustalenie procesu edukacyjnego swojego dziecka. Gwarantujemy im to prawem.

Celem projektu realizowanego od lipca 2018 do marca 2019 było przygotowanie rekomendacji dotyczących zarówno zmian legislacyjnych, jak i działań sprzyjających wprowadzaniu edukacji włączającej w codziennej praktyce polskich przedszkoli i szkół. Bazowano tu na wiedzy eksperckiej Europejskiej Agencji oraz doświadczeniach i rozwiązaniach innych krajów.

Podczas konferencji w Kancelarii Premiera zaprezentowano 16 końcowych rekomendacji dotyczących działań, które będą służyć podnoszeniu jakości edukacji włączającej w Polsce. Przedstawiają one obecne obszary priorytetowe polityki i powinny być postrzegane jako kluczowe dla podniesienia jakości edukacji włączającej w perspektywie krótko i średnioterminowej. Dotyczą one m.in. przepisów prawa i polityki w zakresie edukacji włączającej, sześciu kluczowych struktur i procesów operacyjnych w systemie edukacji, a także budowania potencjału systemu, zarządzania i finansowania oraz kształcenia i doskonalenia zawodowego kadr.

Projekt realizowany na wniosek Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach Programu Wsparcia Reform Strukturalnych Komisji Europejskiej polegał na zapewnieniu doradztwa eksperckiego przez Europejską Agencję do spraw Specjalnych Potrzeb i Edukacji Włączającej.

Podkreślamy, że uczeń z niepełnosprawnością ma się uczyć w szkole. Zajęcia edukacyjne przeprowadzane są w domu ucznia tylko w sytuacji, gdy jest on chory i nie może uczęszczać z tego powodu do szkoły. Kiedy stan zdrowia ucznia ulegnie poprawie, wraca on na zajęcia do szkoły. Dodatkowo przepisy dopuszczają organizację zajęć edukacyjnych z klasą oraz udział w innych formach życia szkoły, kiedy stan zdrowia ucznia na to pozwala. Te zapisy dotyczą ucznia chorego, a nie ucznia z niepełnosprawnością.

Przypominamy również, że w przypadku dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi przepisy prawa zostały skonstruowane w taki sposób, aby umożliwić uczniom jak najczęstszy i najlepszy kontakt ze swoimi rówieśnikami. Kiedy jest to jednak niezbędne, uczeń z niepełnosprawnością powinien mieć zorganizowane zajęcia indywidualnie z nauczycielem na terenie szkoły. Za sprawną organizację procesu dydaktycznego odpowiada dyrektor szkoły.

Ministerstwo Edukacji Narodowej zadbało o edukację dzieci z różnymi potrzebami, a zasadniczym celem wprowadzonych zmian jest włączenie ucznia niepełnosprawnego do grupy rówieśniczej.

Jeżeli rodzic ma zastrzeżenia, bądź wątpliwości dotyczące rozwiązań zaproponowanych przez dyrektora, powinien zwrócić się o pomoc lub wsparcie do kuratora oświaty. Aby oddziaływania edukacyjne były skuteczne i uwzględniały możliwość realizacji zajęć indywidualnie z uczniem z niepełnosprawnością zapewniliśmy odpowiednie finansowanie. Zobowiązaliśmy samorządy odpowiednimi zapisami w prawie do wydatkowania subwencji na specjalne potrzeby, wyłącznie na organizację pracy z tymi uczniami.

W kwestii roli rodziców w procesie decydowania o formie wsparcia ze strony szkoły podkreślamy, że dyrektor ma obowiązek skutecznego zawiadomienia rodzica o spotkaniu zespołu nauczycieli i specjalistów w szkole. Zespół ten decyduje o sposobie realizacji procesu edukacyjnego, w tym, jakie zajęcia powinny być realizowane indywidualnie. Uczestniczenie rodziców w takim zespole jest konieczne. Umożliwiliśmy im to w prawie. To rodzice najlepiej znają swoje dziecko i wiedzą jakie są jego potrzeby. Istotne jest również to, że rodzice nie muszą zabiegać o wydanie podwójnych orzeczeń, aby ich dziecko mogło uczyć się w szkole, a proces edukacyjny był dostosowany do jego możliwości.

Rekomendacje i działania priorytetowe związane z edukacją włączającą znajdziecie Państwo na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej:

https://www.gov.pl/web/edukacja/podnoszenie-jakosci-edukacji-wlaczajacej